وقتی سرطان پس از درمان برمی‌گردد، پزشکان آن را عود یا سرطان عودکننده می‌نامند . فهمیدن اینکه سرطان برگشته است می‌تواند باعث احساس شوک، خشم، غم و ترس شود. اما شما اکنون چیزی دارید که قبلاً نداشتید – تجربه.
آنچه در این صفحه خواهید دید
شما کنترل را در دست دارید
شاید در اعماق ذهنتان، از بازگشت سرطان خود می‌ترسیدید. حالا ممکن است فکر کنید: «چطور ممکن است دوباره این اتفاق برای من بیفتد؟ مگر به اندازه کافی سختی نکشیده‌ام؟» اما شما یک بار سرطان را تجربه کرده‌اید. شما چیزهای زیادی در مورد انتظارات و نحوه آماده شدن می‌دانید. شما تیم مراقبت‌های بهداشتی و افراد حاضر در بیمارستان را می‌شناسید.
به یاد داشته باشید که ممکن است درمان‌ها از زمان اولین سرطان شما بهبود یافته باشند. داروها یا روش‌های جدید ممکن است به درمان شما یا مدیریت عوارض جانبی کمک کنند. در برخی موارد، درمان‌های بهبودیافته به تبدیل سرطان به یک بیماری مزمن کمک کرده‌اند و افراد می‌توانند سال‌ها با آن زندگی کنند و آن را مدیریت کنند.
بازگشت سرطان می‌تواند بر تمام بخش‌های زندگی شما تأثیر بگذارد. ممکن است احساس ضعف کنید و دیگر کنترلی بر اوضاع نداشته باشید. اما لازم نیست این احساس را داشته باشید. می‌توانید در مراقبت از خود و تصمیم‌گیری‌ها مشارکت داشته باشید. همچنین می‌توانید هنگام تصمیم‌گیری در مورد مراقبت از خود با تیم مراقبت‌های بهداشتی و عزیزان خود صحبت کنید. این ممکن است به شما کمک کند تا احساس کنید کنترل اوضاع در دستان شماست.
چرا سرطان برمی‌گردد؟
سرطان عودکننده با سلول‌های سرطانی شروع می‌شود که درمان اولیه آنها را به طور کامل از بین نبرده یا حذف نکرده است. این بدان معنا نیست که درمانی که دریافت کرده‌اید اشتباه بوده است. این فقط به این معنی است که تعداد کمی از سلول‌های سرطانی از درمان جان سالم به در برده‌اند و آنقدر کوچک بوده‌اند که در آزمایش‌های بعدی قابل مشاهده نبوده‌اند. با گذشت زمان، این سلول‌ها به تومور یا سرطانی تبدیل شده‌اند که اکنون پزشک شما می‌تواند آنها را تشخیص دهد.
گاهی اوقات، نوع جدیدی از سرطان در افرادی که سابقه سرطان دارند، رخ می‌دهد. وقتی این اتفاق می‌افتد، سرطان جدید به عنوان سرطان اولیه ثانویه1 شناخته می‌شود . سرطان اولیه ثانویه با سرطان عودکننده متفاوت است.
انواع سرطان عودکننده
پزشکان سرطان عودکننده را بر اساس محل ایجاد و میزان گسترش آن توصیف می‌کنند. انواع مختلف عود عبارتند از:
- عود موضعی به این معنی است که سرطان در همان محل سرطان اولیه یا بسیار نزدیک به آن قرار دارد.
- عود منطقه‌ای به این معنی است که تومور به غدد لنفاوی یا بافت‌های نزدیک سرطان اولیه رشد کرده است.
- عود دوردست به این معنی است که سرطان به اندام‌ها یا بافت‌های دور از سرطان اولیه گسترش یافته است. وقتی سرطان به مکانی دور در بدن گسترش می‌یابد، به آن متاستاز یا سرطان متاستاتیک می‌گویند . وقتی سرطان گسترش می‌یابد، هنوز همان نوع سرطان است. به عنوان مثال، اگر سرطان روده بزرگ داشته‌اید، ممکن است در کبد شما بازگردد. اما، سرطان هنوز هم سرطان روده بزرگ نامیده می‌شود.
مرحله‌بندی سرطان عودکننده
برای تشخیص نوع عود بیماری، بسیاری از آزمایش‌های مشابهی که هنگام تشخیص اولیه سرطان انجام داده‌اید، مانند آزمایش‌های آزمایشگاهی و روش‌های تصویربرداری، برای شما انجام خواهد شد. این آزمایش‌ها به تعیین محل بازگشت سرطان در بدن، میزان گسترش آن و میزان پیشرفت آن کمک می‌کنند. پزشک شما ممکن است این ارزیابی جدید از سرطان شما را «مرحله‌بندی مجدد» بنامد.
پس از این آزمایش‌ها، پزشک ممکن است مرحله جدیدی را برای سرطان تعیین کند. یک «r» به ابتدای مرحله جدید اضافه می‌شود تا نشان‌دهنده مرحله‌بندی مجدد باشد. مرحله اولیه در زمان تشخیص تغییر نمی‌کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایش‌هایی که ممکن است برای ارزیابی سرطان عودکننده استفاده شوند، به اطلاعات ما در مورد تشخیص مراجعه کنید.
درمان سرطان عودکننده
مراحلی که برای درمان طی می‌کنید، به احتمال زیاد همان مراحلی خواهد بود که در ابتدا به سرطان مبتلا شده بودید، حتی اگر درمان شما تغییر کند. بسیاری از افراد یک تیم درمانی متشکل از ارائه دهندگان خدمات درمانی دارند که برای کمک به آنها با هم همکاری می‌کنند. این تیم ممکن است شامل پزشکان، پرستاران، مددکاران اجتماعی، متخصصان تغذیه یا سایر متخصصان باشد.
گزینه‌های درمانی زیادی برای سرطان عودکننده وجود دارد. ممکن است درمانی مشابه یا متفاوت از درمان سرطان اولیه داشته باشید. این موضوع تا حدودی به نوع سرطان و درمانی که قبلاً داشته‌اید بستگی دارد. همچنین به محل عود سرطان، میزان گسترش آن و وضعیت فعلی سلامت شما بستگی دارد.
شیمی‌درمانی ، جراحی ، پرتودرمانی ، درمان‌های بیولوژیکی یا ترکیبی از درمان‌ها ممکن است گزینه‌هایی برای شما باشند. پزشک شما همچنین ممکن است یک کارآزمایی بالینی را پیشنهاد کند که ممکن است از آن بهره‌مند شوید. مهم است که در مورد تمام گزینه‌های درمانی خود از پزشک خود سؤال کنید. شما می‌خواهید تمام خطرات و مزایای درمان را بدانید. و اگر تصمیم بگیرید که دیگر تحت درمان قرار نگیرید، مراقبت تسکینی می‌تواند مراقبت راحتی را برای شما فراهم کند.
توضیحات بیشتر:
اصطلاحی که برای توصیف سرطان اولیه جدیدی که در فردی که قبلاً سرطان داشته است، رخ می‌دهد، استفاده می‌شود. سرطان‌های اولیه ثانویه ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از تشخیص و درمان سرطان اولیه رخ دهند. انواع خاصی از درمان سرطان، مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی، ممکن است خطر ابتلا به سرطان اولیه ثانویه را افزایش دهند. داشتن جهش‌های (تغییرات) ژنی ارثی خاص و قرار گرفتن در معرض برخی مواد سرطان‌زا، مانند دود تنباکو، نیز ممکن است خطر ابتلا به سرطان اولیه ثانویه را افزایش دهد. ↩︎
تهیه و تنظیم: سیدطه نوربخش
نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک