آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص سرطان و پولیپ‌های کولورکتال

سرطان روده بزرگ چیست؟

سرطان کولورکتال (سرطانی که در روده بزرگ و/یا راست روده ایجاد می‌شود) بیماری است که در آن سلول‌های غیرطبیعی در روده بزرگ یا راست روده به طور غیرقابل کنترلی تقسیم می‌شوند و در نهایت یک تومور بدخیم تشکیل می‌دهند.

بخش‌های روده بزرگ. تصویر جلوی شکم که چهار بخش روده بزرگ را نشان می‌دهد: روده بزرگ صعودی، روده بزرگ عرضی، روده بزرگ نزولی و روده بزرگ سیگموئید. همچنین روده کوچک، سکوم و رکتوم نشان داده شده است. سکوم، روده بزرگ، رکتوم و کانال مقعدی، روده بزرگ را تشکیل می‌دهند. سکوم، روده بزرگ صعودی و روده بزرگ عرضی، روده بزرگ فوقانی یا پروگزیمال را تشکیل می‌دهند؛ روده بزرگ نزولی و روده بزرگ سیگموئید، روده بزرگ تحتانی یا دیستال را تشکیل می‌دهند.

بیشتر سرطان‌های کولورکتال به صورت یک رشد غیرطبیعی یا ضایعه در بافتی که سطح داخلی روده بزرگ یا راست روده را می‌پوشاند، شروع می‌شوند. ضایعات ممکن است به صورت پولیپ‌های برجسته ظاهر شوند، یا در موارد نادرتر، ممکن است صاف یا کمی فرورفته به نظر برسند. پولیپ‌های برجسته ممکن است با یک ساقه به سطح داخلی روده بزرگ یا راست روده متصل باشند (پولیپ‌های پایه‌دار)، یا ممکن است بدون ساقه در امتداد سطح رشد کنند (پولیپ‌های بدون پایه). 

پولیپ‌های کولورکتال در افراد بالای ۵۰ سال شایع هستند و اکثر آنها به سرطان تبدیل نمی‌شوند. با این حال، نوع خاصی از پولیپ که به عنوان آدنوما شناخته می‌شود، احتمال بیشتری دارد که به سرطان تبدیل شود.

سرطان روده بزرگ سومین نوع شایع سرطان غیر پوستی در مردان (پس از سرطان پروستات و سرطان ریه) و زنان (پس از سرطان پستان و سرطان ریه) است. در سال 2022 حدود ۶٬۷۳۹ مرگ ناشی از سرطان کلورکتال در ایران گزارش شده است (معادل ~۷.۷٪ از مرگ‌های سرطانی در ایران در ۲۰۲۲). 

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند؟

افزایش سن یک عامل خطر اصلی برای سرطان روده بزرگ است. میانگین سن تشخیص سرطان کلورکتال در ایران معمولاً بین حدود ۵۰ تا ۶۰ سال است. در آمریکا از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، میزان بروز سرطان روده بزرگ به ترتیب ۸.۶، ۶۹.۸ و ۱۵۶.۹ در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر برای افراد زیر ۵۰ سال، افراد ۵۰ تا ۶۴ سال و افراد ۶۵ سال به بالا بوده است. 

با این حال، میزان ابتلا به سرطان روده بزرگ در بین گروه‌های سنی جوان‌تر در حال افزایش است، در حالی که در گروه‌های سنی بالاتر رو به کاهش است. به عنوان مثال، از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، تعداد موارد جدید سرطان روده بزرگ تشخیص داده شده در هر ۱۰۰۰۰۰ نفر

  • در بین افراد ۱۵ تا ۳۹ ساله، سالانه ۳.۸ درصد افزایش یافته و از ۴.۱ به ۵.۶ رسیده است.
  • در بین افراد ۴۰ تا ۶۴ ساله، سالانه ۱.۲ درصد افزایش یافته و از ۴۶.۱ به ۵۲.۱ رسیده است.
  • در بین افراد ۶۵ تا ۷۴ ساله، سالانه ۲.۲ درصد کاهش یافته و از ۱۴۸.۲ به ۱۲۰.۸ رسیده است.
  • در بین افراد ۷۵ سال به بالا، سالانه ۲.۷ درصد کاهش یافته و از ۲۴۴.۹ به ۱۹۲.۷ رسیده است.

دلیل (یا دلایل) افزایش بروز در بین افراد جوان مشخص نیست، اما ممکن است مربوط به تغییرات در شیوع برخی عوامل خطر باشد.

علاوه بر سن، سایر عوامل خطر اصلی سرطان روده بزرگ شامل برخی بیماری‌های ارثی (مانند سندرم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی)، سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ و سابقه شخصی بیماری التهابی روده (مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون) است.

چندین عامل دیگر نیز با افزایش کمتر خطر ابتلا مرتبط شناخته شده‌اند. این عوامل شامل مصرف متوسط ​​تا زیاد الکل، چاقی، عدم فعالیت بدنی و سیگار کشیدن است.

علاوه بر این، افرادی که سابقه بیماری التهابی روده (مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون) دارند، نسبت به افرادی که چنین بیماری‌هایی ندارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند.  

دستورالعمل‌های غربالگری سرطان کولورکتال در مورد اینکه چه کسانی باید غربالگری سرطان کولورکتال انجام دهند، چه می‌گویند؟

آیا افراد بالای ۷۵ سال باید از نظر سرطان روده بزرگ غربالگری شوند؟

مطالعه جدید نشان می‌دهد غربالگری در افراد بالای ۷۵ سال خطر مرگ ناشی از این سرطان را کاهش می‌دهد.

گروه‌های پزشکی متخصص، از جمله کارگروه خدمات پیشگیرانه ایالات متحده (USPSTF) (2)، اکیداً غربالگری سرطان روده بزرگ را توصیه می‌کنند. اگرچه برخی از جزئیات توصیه‌ها متفاوت است، اما اکنون اکثر گروه‌ها به طور کلی توصیه می‌کنند افرادی که در معرض خطر متوسط ​​ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند، از سن 45 سالگی به طور منظم غربالگری شوند (2-6).

گروه‌های پزشکی متخصص عموماً توصیه می‌کنند که غربالگری تا سن ۷۵ سالگی ادامه یابد؛ برای افراد ۷۶ تا ۸۵ ساله، تصمیم به غربالگری بر اساس امید به زندگی فرد، شرایط سلامتی و نتایج غربالگری قبلی او گرفته می‌شود. 

به افرادی که به دلیل برخی بیماری‌های ارثی (مانند سندرم لینچ و پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی)، سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ، سابقه شخصی پولیپ‌های پیشرفته یا به دلیل ابتلا به بیماری التهابی روده، در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ هستند، توصیه می‌شود غربالگری را زودتر شروع کنند و/یا غربالگری‌های مکررتری داشته باشند.

چه روش‌هایی برای غربالگری افراد برای سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود؟

چندین آزمایش غربالگری مختلف در دسترس است که می‌تواند به پزشکان کمک کند سرطان روده بزرگ را قبل از شروع علائم، زمانی که ممکن است قابل درمان‌تر باشد، تشخیص دهند. برخی از این آزمایش‌ها همچنین امکان شناسایی و برداشتن آدنوم‌ها و پولیپ‌ها را قبل از تبدیل شدن به سرطان فراهم می‌کنند. به عبارت دیگر، برخی از انواع غربالگری سرطان روده بزرگ ممکن است علاوه بر تشخیص زودهنگام، امکان پیشگیری از سرطان را نیز فراهم کنند.

  • آزمایش مدفوع. هم پولیپ‌ها و هم سرطان‌های کولورکتال می‌توانند خونریزی کنند و آزمایش مدفوع مقادیر بسیار کم خون در مدفوع (مدفوع) را که با چشم دیده نمی‌شوند، بررسی می‌کند. (خون پنهان در مدفوع – که خون مخفی نیز نامیده می‌شود – همچنین ممکن است نشان‌دهنده وجود بیماری‌هایی باشد که سرطان نیستند، مانند بواسیر) با این آزمایش‌ها، نمونه‌های مدفوع توسط بیمار با استفاده از یک کیت جمع‌آوری می‌شود و نمونه‌ها برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می‌شوند. به افرادی که در این آزمایش‌ها نتیجه مثبتی دارند، توصیه می‌شود کولونوسکوپی انجام دهند.

    سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) چندین نوع آزمایش مدفوع را برای غربالگری سرطان کولورکتال تأیید کرده است، از جمله:
    • آزمایش خون مخفی مدفوع گایاک (gFOBT). gFOBT از یک ماده شیمیایی برای تشخیص هم، جزئی از پروتئین هموگلوبین خون، استفاده می‌کند. از آنجا که gFOBT می‌تواند هم را در برخی غذاها (به عنوان مثال، گوشت قرمز) نیز تشخیص دهد، افراد باید قبل از انجام این آزمایش از غذاهای خاصی اجتناب کنند. اگر gFOBT تنها نوع آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ باشد، متخصصان معمولاً توصیه می‌کنند هر یک یا دو سال یکبار آزمایش انجام شود (3).
    • آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT یا iFOBT). FIT از آنتی‌بادی‌ها برای تشخیص پروتئین هموگلوبین به طور خاص استفاده می‌کند (5، 6). محدودیت‌های غذایی معمولاً برای FIT لازم نیست. اگر FIT تنها نوع آزمایش غربالگری سرطان کولورکتال باشد، متخصصان معمولاً توصیه می‌کنند هر یک یا دو سال یکبار آزمایش انجام شود (3).
    • آزمایش DNA مدفوع چند هدفه (sDNA-FIT). sDNA-FIT (کولوگارد) هموگلوبین را به همراه نشانگرهای زیستی خاص DNA تشخیص می‌دهد. DNA از سلول‌هایی در پوشش روده بزرگ و راست روده می‌آید که هنگام عبور مدفوع از روده بزرگ و راست روده، ریخته و در آن جمع می‌شوند. متخصصان معمولاً آزمایش sDNA-FIT را حداقل هر 3 سال یکبار پیشنهاد می‌کنند (2).
       
  • آزمایش‌های تصویربرداری مستقیم. سه آزمایش تصویربرداری مستقیم برای غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود. همه آنها شامل پمپاژ هوا به داخل روده بزرگ از طریق لوله‌ای است که از طریق مقعد به داخل رکتوم وارد می‌شود تا روده بزرگ را منبسط کند تا پزشک بتواند پوشش داخلی را واضح‌تر ببیند. از بین این سه آزمایش، کولونوسکوپی رایج‌ترین آزمایش تصویربرداری مستقیم در ایالات متحده است.
    • کولونوسکوپی. در این آزمایش، رکتوم و کل روده بزرگ با استفاده از کولونوسکوپ، یک لوله انعطاف‌پذیر مجهز به نور با لنز برای مشاهده و ابزاری برای برداشتن بافت، که از طریق مقعد به داخل رکتوم وارد می‌شود، بررسی می‌شوند. در طول کولونوسکوپی، هرگونه رشد غیرطبیعی در کل روده بزرگ و رکتوم می‌تواند برداشته شود. آماده‌سازی برای کولونوسکوپی نیاز به پاکسازی کامل کل روده بزرگ قبل از آزمایش دارد. اکثر بیماران در طول آزمایش نوعی آرام‌بخش دریافت می‌کنند. کارشناسان غربالگری کولونوسکوپی را هر 10 سال یکبار برای افرادی که در معرض خطر متوسط ​​هستند، توصیه می‌کنند.
    • کولونوسکوپی مجازی که کولونوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CT) نیز نامیده می‌شود، یک روش غربالگری است که از تجهیزات ویژه اشعه ایکس (اسکنر CT) برای تولید مجموعه‌ای از تصاویر روده بزرگ و راست روده از خارج از بدن استفاده می‌کند. سپس یک کامپیوتر این تصاویر را به تصاویر دقیقی تبدیل می‌کند که می‌توانند پولیپ‌ها و سایر ناهنجاری‌ها را نشان دهند. مانند کولونوسکوپی استاندارد، قبل از این آزمایش، پاکسازی کامل روده بزرگ ضروری است. کولونوسکوپی مجازی بسیار کمتر از کولونوسکوپی استاندارد تهاجمی است (به غیر از پمپاژ هوا به داخل روده بزرگ)، اما اگر پولیپ‌ها یا سایر رشدهای غیرطبیعی در طول کولونوسکوپی مجازی یافت شوند، معمولاً باید کولونوسکوپی استاندارد برای برداشتن آنها انجام شود.

      از آنجا که کولونوسکوپی مجازی تصاویری از نواحی خارج از روده بزرگ و راست روده نیز تولید می‌کند، می‌تواند منجر به کشف ناخواسته یافته‌های پزشکی در این نواحی شود که نیاز به اقدامات پیگیری اضافی دارند. کولونوسکوپی مجازی همچنین ممکن است پولیپ‌های کوچک را از دست بدهد (7). با این حال، بسیاری از پولیپ‌های کوچک ممکن است به سرطان تبدیل نشوند و بنابراین برداشتن آنها ممکن است فایده‌ای نداشته باشد. کارشناسان غربالگری با کولونوسکوپی مجازی را هر 5 سال یکبار توصیه می‌کنند.
    • سیگموئیدوسکوپی. در این آزمایش، رکتوم و کولون سیگموئید با استفاده از سیگموئیدوسکوپ، یک لوله انعطاف‌پذیر دارای نور با لنز برای مشاهده و ابزاری برای برداشتن بافت، که از طریق مقعد به داخل رکتوم و کولون سیگموئید وارد می‌شود، بررسی می‌شوند. در طول سیگموئیدوسکوپی، می‌توان رشد غیرطبیعی در رکتوم و کولون سیگموئید را برای تجزیه و تحلیل (بیوپسی) برداشت. روده بزرگ تحتانی باید قبل از سیگموئیدوسکوپی از مدفوع پاک شود، اما آماده‌سازی خیلی گسترده نیست. معمولاً افراد برای این آزمایش آرام‌بخش دریافت نمی‌کنند.

      متخصصان معمولاً غربالگری سیگموئیدوسکوپی را هر 5 یا 10 سال برای افراد در معرض خطر متوسط ​​توصیه می‌کنند (3). افرادی که با سیگموئیدوسکوپی غربالگری می‌شوند، ممکن است هر چند سال یکبار با FIT نیز آزمایش شوند.
       
  • آزمایش‌های مبتنی بر خون. آزمایشی برای یک نشانگر زیستی مولکولی (SEPT9 متیله شده) که توسط سلول‌های سرطانی کولورکتال به جریان خون ریخته می‌شود، به نام Epi proColon 2.0، توسط FDA تأیید شده است تا برای غربالگری بزرگسالان 50 سال یا بالاتر در معرض خطر متوسط ​​ابتلا به سرطان کولورکتال که به آنها پیشنهاد شده و سابقه عدم تکمیل غربالگری سرطان کولورکتال با استفاده از آزمایش مدفوع یا آزمایش تصویربرداری مستقیم را دارند، استفاده شود. آزمایش دیگری مبتنی بر خون برای سرطان کولورکتال (Shield) برای غربالگری بزرگسالان 45 سال و بالاتر که در معرض خطر متوسط ​​ابتلا به این بیماری هستند، تأیید شده است. این آزمایش DNA پلاسما را برای تغییرات خاص، از جمله وجود گونه‌های ژنی مضر، تجزیه و تحلیل می‌کند.

    آزمایش‌های مبتنی بر خون هنوز در دستورالعمل‌های بالینی برای غربالگری سرطان کولورکتال خط اول گنجانده نشده‌اند.
     
  • روش‌های دیگر. گاهی اوقات از چندین آزمایش دیگر برای غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود، اگرچه این آزمایش‌ها معمولاً توسط گروه‌های متخصص توصیه نمی‌شوند.
    • تنقیه باریم با کنتراست دوگانه (DCBE). این آزمایش روش دیگری برای مشاهده روده بزرگ از خارج از بدن است. در DCBE، پس از تنقیه بیمار با محلول باریم، مجموعه‌ای از تصاویر اشعه ایکس از کل روده بزرگ و راست روده گرفته می‌شود. باریم به مشخص شدن طرح کلی روده بزرگ و راست روده در تصاویر کمک می‌کند. DCBE به ندرت برای غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده می‌شود. با این حال، ممکن است برای افرادی که نمی‌توانند کولونوسکوپی استاندارد انجام دهند – به عنوان مثال، به دلیل اینکه در معرض خطر خاصی برای عوارض هستند – استفاده شود.
    • gFOBT تک نمونه‌ای که در مطب پزشک انجام می‌شود. پزشکان گاهی اوقات gFOBT را بر روی نمونه مدفوعی که در طول معاینه رکتوم دیجیتال به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی معمول جمع‌آوری شده است، انجام می‌دهند. با این حال، این رویکرد روش موثری برای غربالگری سرطان روده بزرگ نیست (8).

چگونه افراد و ارائه دهندگان خدمات درمانی آنها می‌توانند تصمیم بگیرند که از کدام آزمایش (آزمایش‌های) غربالگری سرطان روده بزرگ استفاده کنند؟

آزمایش‌های مختلف مزایا و معایب متفاوتی دارند و افراد باید با پزشک خود در مورد اینکه کدام آزمایش برای آنها بهترین است صحبت کنند.

تصمیم فرد در مورد اینکه کدام آزمایش را انجام دهد ممکن است به موارد زیر بستگی داشته باشد:

  • سن، سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و سلامت عمومی فرد
  • مضرات احتمالی آزمایش (آزمایش‌های تهاجمی‌تر، مضرات بالقوه بیشتری نسبت به آزمایش‌های کمتر تهاجمی دارند)
  • آمادگی لازم برای آزمایش
  • آیا ممکن است برای آزمایش به آرام‌بخش نیاز باشد؟
  • مراقبت‌های بعدی مورد نیاز پس از آزمایش
  • راحتی آزمون
  • هزینه آزمایش و در دسترس بودن پوشش بیمه

جدول زیر ویژگی‌های کلیدی آزمایش‌های مختلف غربالگری کولورکتال را که افراد ممکن است هنگام انتخاب آزمایش بخواهند در نظر بگیرند، خلاصه می‌کند.

تستآیا رژیم غذایی و داروها قبل از آزمایش تغییر می‌کنند؟روش تهاجمی؟آیا آمادگی (پاکسازی روده بزرگ) لازم است؟آرامبخش لازم است؟فرکانس تستملاحظات اضافی
آزمایش مدفوعبله برای gFOBT، خیر برای FIT ، sDNA-FIT یا mt-sRNAخیرخیرخیرهر سال تا هر ۳ سال، بسته به آزموندر صورت مثبت بودن آزمایش، کولونوسکوپی بعدی لازم خواهد بود.
سیگموئیدوسکوپیبلهبلهبله (کمتر از کولونوسکوپی)معمولاً خیرهر ۵ تا ۱۰ سال، احتمالاً با فواصل کمتر FITبافت غیرطبیعی را می‌توان در طول معاینه برداشتخطر بسیار کم پارگی یا سوراخ شدن پوشش روده بزرگدر ایالات متحده به طور گسترده در دسترس نیست (9)
کولونوسکوپیبلهبلهبلهبلههر ۱۰ سالبافت غیرطبیعی را می‌توان در طول معاینه برداشت-خطر کمی برای پارگی یا سوراخ شدن پوشش روده بزرگ وجود دارد
کولونوسکوپی مجازیخیربله (حداقل)بلهخیرهر ۵ سالدر صورت مثبت بودن آزمایش، کولونوسکوپی بعدی لازم خواهد بود.به طور گسترده در دسترس نیست و ممکن است تحت پوشش بیمه نباشد-می‌تواند ناهنجاری‌هایی را در خارج از روده بزرگ پیدا کند که ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشندشامل قرار گرفتن در معرض مقدار کمی اشعه است 

آیا بیمه درمانی هزینه غربالگری سرطان روده بزرگ را پرداخت می‌کند؟

غربالگری سرطان روده بزرگ یک سرویس پیشگیرانه است که بازار بیمه سلامت و بسیاری از طرح‌های بیمه سلامت دیگر ملزم به پوشش آن هستند.

کولونوسکوپی برای پیگیری آزمایش غربالگری با نتیجه مثبت، مانند آزمایش مدفوع غیرطبیعی یا حتی ضایعه‌ای که در کولونوسکوپی غربالگری تشخیص داده می‌شود، یک معاینه تشخیصی محسوب می‌شود و ممکن است تحت پوشش بیمه باشد یا نباشد (یا به طور کامل مانند کولونوسکوپی غربالگری پوشش داده نشود). برخی از شرکت‌های بیمه، کولونوسکوپی غربالگری را که پولیپی را نشان می‌دهد که باید برداشته شود، یک معاینه تشخیصی می‌دانند و بر این اساس هزینه دریافت می‌کنند. افراد باید قبل از آزمایش خود با ارائه دهنده بیمه درمانی خود مشورت کنند تا پوشش غربالگری سرطان روده بزرگ خود را تعیین کنند و در صورت مشاهده ناهنجاری که نیاز به پیگیری دارد، هزینه‌های شخصی آنها چقدر خواهد بود.

اگر آزمایش غربالگری سرطان روده بزرگ ناهنجاری پیدا کند، چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر در طول کولونوسکوپی استاندارد ناهنجاری مشاهده شود، آن را برداشته (پولیپکتومی) یا بیوپسی انجام می‌دهند و سلول‌ها را برای بررسی وجود سرطان بررسی می‌کنند. اگر در طول سیگموئیدوسکوپی ناهنجاری مشاهده شود، ممکن است پولیپکتومی یا بیوپسی انجام شود یا نشود و ممکن است کولونوسکوپی بعدی توصیه شود. اگر آزمایش غربالگری متفاوتی ناهنجاری را نشان دهد، برای بررسی مستقیم روده بزرگ، کولونوسکوپی لازم خواهد بود.

چه آزمایش‌های جدیدی برای غربالگری سرطان روده بزرگ در حال توسعه هستند؟

محققان در حال مطالعه نشانگرهای خونی جدید برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ هستند. به عنوان مثال، تومورها قطعات کوچکی از RNA به نام میکرو RNA را که در ساختارهای کیسه مانند کوچکی به نام اگزوزوم بسته‌بندی شده‌اند، به خون آزاد می‌کنند. میکرو RNA های بسته‌بندی شده با اگزوزوم، نویدبخش تشخیص زودهنگام سرطان پانکراس بوده‌اند و همچنین ممکن است برای تشخیص زودهنگام سرطان روده بزرگ مفید باشند (10،11).

رویکرد دیگری که مورد آزمایش قرار گرفته این است که آیا فناوری مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) به نام تشخیص به کمک کامپیوتر (CAD) می‌تواند تفسیر تصویربرداری کولونوسکوپی توسط پزشکان باتجربه را بهبود بخشد یا خیر. چندین کارآزمایی بالینی نشان داده‌اند که افزودن CAD، تشخیص پولیپ‌های کوچکی را که بعید است به سرطان تبدیل شوند، افزایش داده است، اما نه آدنوم‌های پیشرفته. با این حال، این مطالعات از CADهای مبتنی بر هوش مصنوعی نسبتاً ابتدایی استفاده کرده‌اند. فناوری‌های جدیدتر هوش مصنوعی ممکن است تشخیص آدنوم‌های پیشرفته توسط CAD را بهبود بخشند.      

محققان همچنان با آزمایش وجود سایر نشانگرهای زیستی (غیر DNA) در مدفوع، حساسیت غربالگری مبتنی بر مدفوع را برای تشخیص پولیپ‌های آدنوماتوز پیشرفته که می‌توانند به سرطان کولورکتال تبدیل شوند، بهبود می‌بخشند. به عنوان مثال، یک آزمایش RNA مدفوع چند هدفه (mt-sRNA) (ColoSense) که هموگلوبین مخفی (با FIT) را همراه با سطوح هشت نشانگر RNA مرتبط با سرطان کولورکتال تشخیص می‌دهد، در سال 2024 برای غربالگری سرطان کولورکتال تأیید شد. (این آزمایش هنوز به صورت تجاری در دسترس نیست و متخصصان هنوز فاصله غربالگری برای آن را توصیه نکرده‌اند.)

محققان همچنین دریافته‌اند که اندازه‌گیری سه نشانگر زیستی پروتئینی در مدفوع – هموگلوبین، کالپروتکتین و عضو F خانواده سرپین 2 – توانایی FIT را در تشخیص ضایعات پیشرفته (از جمله سرطان روده بزرگ) بدون کاهش ویژگی آن بهبود می‌بخشد (12).

کولونوسکوپی کپسولی (که آندوسکوپی کپسولی نیز نامیده می‌شود) تکنیکی است که همچنان برای بهبود تصویرسازی روده بزرگ مورد بررسی قرار می‌گیرد. فرد یک کپسول قرص‌مانند حاوی یک دوربین بی‌سیم کوچک را می‌بلعد. این دوربین از داخل دستگاه گوارش عکس می‌گیرد و آنها را به یک ضبط‌کننده کوچک که روی کمر یا شانه بیمار بسته می‌شود، ارسال می‌کند. سپس تصاویر توسط پزشک روی کامپیوتر مشاهده می‌شوند تا علائم بیماری بررسی شود. کپسول هنگام اجابت مزاج از بدن خارج می‌شود. پاکسازی روده بزرگ هنوز قبل از این آزمایش ضروری است. این روش در حال حاضر برای بیمارانی که کولونوسکوپی ناقصی داشته‌اند و برای تشخیص پولیپ روده بزرگ در بیمارانی که شواهدی از خونریزی دستگاه گوارش تحتانی دارند، تأیید شده است، اما به عنوان یک آزمایش غربالگری مستقل برای افراد در معرض خطر متوسط ​​​​تایید نشده است.

منابع منتخب

  1. Siegel RL, Giaquinto AN, Jemal A. Cancer statistics, 2024. CA: A Cancer Journal for Clinicians 2024; 74(1):12–49. [PubMed Abstract]
  2. US Preventive Services Task Force, Davidson KW, Barry MJ, et al. Screening for colorectal cancer: US Preventive Services Task Force recommendation statement. JAMA 2021; 325(19):1965–1977. [PubMed Abstract]
  3. Qaseem A, Crandall CJ, Mustafa RA, et al. Screening for colorectal cancer in asymptomatic average-risk adults: A guidance statement from the American College of Physicians. Annals of Internal Medicine 2019; 171(9):643–654. [PubMed Abstract]
  4. Wolf AMD, Fontham ETH, Church TR, et al. Colorectal cancer screening for average-risk adults: 2018 guideline update from the American Cancer Society. CA: A Cancer Journal for Clinicians 2018; 68(4):250–281. [PubMed Abstract]
  5. Shaukat A, Kahi CJ, Burke CA, et al. ACG clinical guidelines: Colorectal cancer screening 2021. American Journal of Gastroenterology 2021; 116(3):458–479. [PubMed Abstract]
  6. Rex DK, Boland CR, Dominitz JA, et al. Colorectal cancer screening: Recommendations for physicians and patients from the U.S. Multi-Society Task Force on colorectal cancer. American Journal of Gastroenterology 2017; 112(7):1016–1030. [PubMed Abstract]
  7. Pickhardt PJ. Missed lesions at CT colonography: Lessons learned. Abdominal Imaging 2013; 38(1):82–97.  [PubMed Abstract]
  8. Collins JF, Lieberman DA, Durbin TE, Weiss DG; Veterans Affairs Cooperative Study #380 Group. Accuracy of screening for fecal occult blood on a single stool sample obtained by digital rectal examination: A comparison with recommended sampling practice. Annals of Internal Medicine 2005; 142(2):81–85. [PubMed Abstract]
  9. Zapka J, Klabunde CN, Taplin S, et al. Screening colonoscopy in the US: Attitudes and practices of primary care physicians. Journal of General Internal Medicine 2012; 27(9):1150–1158. [PubMed Abstract]
  10. Bakhsh T, Alhazmi S, Farsi A, et al. Molecular detection of exosomal miRNAs of blood serum for prognosis of colorectal cancer. Scientific Reports 2024; 14(1):8902. [PubMed Abstract]
  11. He J, Wu F, Han Z, et al. Biomarkers (mRNAs and non-coding RNAs) for the diagnosis and prognosis of colorectal cancer – From the body fluid to tissue level. Frontiers in Oncology 2021; 11:632834. doi: 10.3389/fonc.2021.632834. Erratum in: Frontiers in Oncology 2024; 14:1476176. [PubMed Abstract]
  12. de Klaver W, Wisse PHA, van Wifferen F, et al. Clinical validation of a multitarget fecal immunochemical test for colorectal cancer screening: A diagnostic test accuracy study. Annals of Internal Medicine 2021; doi: 10.7326/M20-8270. [PubMed Abstract]

تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش

نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک پزشکی

در صورت تمایل به تکمیل و یا به روز رسانی مطالب این صفحه با ما تماس بگیرید.