نتایج یک کارآزمایی بالینی بزرگ نشان می‌دهد که دو نوع طب سوزنی ممکن است به کاهش درد مزمن در مبتلایان به سرطان کمک کند. افرادی که در این مطالعه شرکت کردند، پس از دریافت طب سوزنی، در مقایسه با افرادی که درمان‌های استاندارد درد را دریافت کردند، بهبود نسبی در درد خود گزارش کردند.
اگرچه مطالعات متعددی نشان داده‌اند که طب سوزنی ظاهراً درد را در افراد غیرسرطانی کاهش می‌دهد، این آزمایش یکی از اولین مطالعات بالینی تصادفی بزرگ است که برای بررسی اینکه آیا این درمان می‌تواند درد مرتبط با سرطان را در مبتلایان انواع مختلف سرطان تسکین دهد، طراحی شده است.
محققانی که این آزمایش جدید را رهبری کردند، عوامل متعددی را که می‌توانستند بر نتایج آن تأثیر بگذارند، تأیید کردند، از جمله اینکه هیچ گروهی از شرکت‌کنندگان نسخه دارونمای طب سوزنی را دریافت نکردند. سایر محققانی که در این مطالعه دخیل نبودند نیز خاطرنشان کردند که فقدان «بازوی» دارونما در این آزمایش، رد این احتمال را که بهبود درد گزارش شده توسط افرادی که طب سوزنی دریافت کرده‌اند، نتیجه «اثر دارونما» بوده است، دشوار می‌کند.
این کارآزمایی گروه گسترده‌ای از بازماندگان سرطان با سابقه سرطان پستان، پروستات، لنفوم و سایر انواع سرطان را ثبت‌نام کرد و دو نوع طب سوزنی را آزمایش کرد که متخصصانی که در این کارآزمایی دخیل نبودند، آن را از نقاط قوت این مطالعه دانستند.
دکتر رابرت سوارم، رئیس بخش مدیریت درد در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، گفت: «اگر به طور خاص به مدیریت درد سرطان برای بازماندگان سرطان نگاه کنم، این مطالعه چیز جدیدی را اضافه می‌کند. من فکر می‌کنم این مطالعه مورد توجه متخصصان انکولوژی و سایر افراد درگیر در مراقبت از بازماندگان سرطان قرار خواهد گرفت.»
محققان می‌خواستند اثربخشی «طب سوزنی میدان نبرد»، نوعی طب سوزنی گوش را با طب سوزنی الکتریکی که معمولاً توسط متخصصان طب سوزنی دارای مجوز استفاده می‌شود، و مراقبت‌های معمول برای کاهش درد مرتبط با سرطان را با یکدیگر مقایسه کنند.
رهبران این مطالعه گفتند، مزیت طب سوزنی گوش این است که آموزش متخصصان مراقبت‌های بهداشتی برای انجام آن آسان است.
در این کارآزمایی که به رهبری دکتر جون مائو، رئیس خدمات پزشکی تلفیقی در مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ انجام شد، شرکت‌کنندگانی که طب سوزنی الکتریکی دریافت کردند، کنترل درد نسبتاً بهتری نسبت به افرادی که با طب سوزنی گوش درمان شدند، گزارش دادند. هر دو نوع طب سوزنی نسبت به مراقبت‌های معمول برتری داشتند. محققان در مجله JAMA Oncology گزارش دادند که به طور کلی، کاهش درد پس از آخرین جلسه درمان-تا 4 ماه- ادامه داشت.
هدر گرینلی، دارای مدرک دکترا و مدیر برنامه پزشکی تلفیقی مرکز تحقیقات سرطان فرد هاچینسون، که در این مطالعه شرکت نداشت اما محقق یک کارآزمایی قبلی طب سوزنی برای کاهش درد در زنانی بود که تحت درمان سرطان پستان قرار داشتند، گفت: «بسیار قابل توجه است که اثرات طب سوزنی در طول زمان همچنان ادامه داشت.»
دکتر گرینلی ادامه داد: «ما در آزمایش خود نتیجه مشابهی را مشاهده کردیم: یک دوره نسبتاً کوتاه طب سوزنی، اثرات بالینی پایداری را در کاهش درد نشان داد.»
در مقایسه با بازماندگانی که طب سوزنی الکتریکی دریافت کردند، شرکت‌کنندگانی که طب سوزنی گوش دریافت کردند، بیشتر احتمال داشت عوارض جانبی، عمدتاً درد گوش، را گزارش کنند و به دلیل عوارض جانبی، درمان را متوقف کنند.
نیاز به مدیریت درد غیر دارویی
مطالعات نشان می‌دهد که ۳۰ تا ۴۰ درصد از بازماندگان سرطان، درد مزمن مرتبط با سرطان یا درمان آن را تجربه می‌کنند. محققان همچنان در حال آزمایش روش‌های جدید برای مدیریت این درد، از جمله داروهای مسکن و رویکردهای طب مکمل مانند یوگا و طب سوزنی هستند.
دکتر مائو گفت: «نجات‌یافتگان سرطان با این موضوع دست و پنجه نرم می‌کنند که آیا با درد زندگی کنند یا از داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب استفاده کنند که ممکن است درد آنها را بهبود بخشد اما خطر آسیب کلیوی و خونریزی دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد.»
به دلیل همه‌گیری سوءمصرف مواد افیونی، بازماندگان سرطان گزارش داده‌اند که با موانع بیشتری برای مصرف این داروها مواجه هستند و بیشتر نگران اعتیاد به آنها هستند.
متیو ویتزمن، متخصص طب سوزنی ارشد خدمات پزشکی تلفیقی در مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ، گفت: «بیشتر بیماران ما که داروهای مسکن مصرف می‌کنند، سعی می‌کنند مصرف آنها را قطع کنند.»
«بعضی از بیماران مواد افیونی مصرف می‌کنند، اما قطعاً از خطرات مواد افیونی، به ویژه برای مصرف طولانی مدت، آگاهی وجود دارد. اگر این بیماران مبتلا به درد مزمن بتوانند راه متفاوتی برای مقابله با آن درد پیدا کنند، بسیار مشتاق آن خواهند بود.»
دکتر گرینلی گفت درمان‌های غیردارویی یک مزیت بالقوه دیگر هم دارند. «ما لازم نیست نگران تداخل طب سوزنی با درمان‌های سرطان‌شناسی که بیماران دریافت می‌کنند، باشیم.»
علیرغم جذابیت درمان‌های غیردارویی، رویکردهایی مانند طب سوزنی مورد انتقاد شدید برخی از محققان قرار گرفته است. افراد بدبین به این واقعیت اشاره می‌کنند که مطالعات نتوانسته‌اند مکانیسم‌های بیولوژیکی که طب سوزنی از طریق آنها برای کاهش درد و سایر مشکلات عمل می‌کند را شناسایی کنند. انتقادات دیگر شامل تنوع در نحوه انجام مطالعات طب سوزنی، از محل قرار دادن سوزن‌ها روی بدن گرفته تا نحوه انجام روش‌های دارونما یا ساختگی است.
مطالعات انجام شده روی طب سوزنی در انسان برای درمان درد، نتایج متفاوتی داشته است، تعدادی گزارش داده‌اند که این روش واقعاً می‌تواند به مشکلاتی مانند درد و حالت تهوع کمک کند، در حالی که برخی دیگر نشان داده‌اند که هیچ بهبودی ایجاد نمی‌کند یا تأثیر بسیار کمی دارد.
گزارش تخصصی سال ۲۰۱۷ از کنفرانسی با حمایت NCI در مورد این موضوع دریافتند که «سوزن زدن و دستکاری طب سوزنی، اثرات فیزیولوژیکی متنوعی را هم به صورت مرکزی و هم به صورت محیطی در آزمایش‌های حیوانی و انسانی ایجاد می‌کند.»
با این حال، این گزارش نتیجه گرفت که «شکاف‌های علمی قابل توجهی در درک ما از روابط بین این مکانیسم‌ها و پاسخ‌های مشاهده شده به طب سوزنی در آزمایشات بالینی باقی مانده است.»
درک نتایج آزمایش
این کارآزمایی به رهبری دکتر مائو، ۳۶۰ شرکت‌کننده را ثبت‌نام کرد که همگی سابقه تشخیص سرطان داشتند اما هیچ نشانه ای از سرطان در حال حاضر نداشتند و حداقل به مدت ۳ ماه درد اسکلتی-عضلانی مرتبط با سرطان خود را گزارش کرده بودند. اکثر شرکت‌کنندگان مسن بودند و ۷۰٪ آنها زن بودند.
شرکت‌کنندگان به طور تصادفی به یکی از دو نوع طب سوزنی یا مراقبت‌های معمول برای درد، که شامل داروهای مسکن، فیزیوتراپی و استروئیدها بود، اختصاص داده شدند. درمان شامل 10 جلسه هفتگی بود و سپس شرکت‌کنندگان به مدت 16 هفته دیگر پیگیری شدند.
پیامد اولیه، شدت درد گزارش‌شده توسط خود فرد بود که بر اساس ابزاری به نام پرسشنامه مختصر درد (BPI) انجام شد. این پرسشنامه درد را از 0 (بدون درد) تا 10 (بدترین درد قابل تصور) اندازه‌گیری می‌کند. در ابتدای مطالعه، شرکت‌کنندگان درد متوسطی (میانگین 5.2 امتیاز در BPI) را گزارش کردند که به طور متوسط 5 سال طول کشیده بود. حدود 60٪ به طور منظم از داروهای مسکن استفاده می‌کردند.
متخصصان طب سوزنی دارای مجوز و باتجربه هر دو نوع طب سوزنی را ارائه دادند. برای طب سوزنی گوش، آنها از پروتکل میدان نبرد که توسط سیستم سلامت VA تهیه شده بود، استفاده کردند که شامل قرار دادن حداکثر پنج سوزن استریل گل‌میخ‌مانند در هر گوش و درخواست از شرکت‌کنندگان برای راه رفتن به مدت یک دقیقه و سپس ارزیابی شدت درد آنها است.
ویتزمن گفت: «در بسیاری از موارد، اما نه همه آنها، شرکت‌کنندگان بلافاصله تسکین یافتند.» به شرکت‌کنندگان گفته شد که سوزن‌های وارد شده را به مدت ۴ روز در گوش(های) خود نگه دارند و سپس آنها را خارج کنند. ویتزمن گفت: «ایده این است که تحریک مداوم روی نقاط، اثر درمان را افزایش می‌دهد.»
ویتزمن توضیح داد که همان متخصصان طب سوزنی، طب سوزنی الکتریکی را با استفاده از دستگاهی که جریان‌های الکتریکی با ولتاژ پایین را از طریق چهار سوزن وارد شده به نقاط طب سوزنی نزدیک به نواحی درد ارسال می‌کند، ارائه می‌دهند. چهار سوزن دیگر نیز در نقاط دورتر فرو برده می‌شوند.
او گفت: «دستگاه‌های مشابهی در فیزیوتراپی استفاده می‌شوند که در آنها به جای استفاده از سوزن، درمانگران از وصله‌هایی روی پوست استفاده می‌کنند که حس ضربان را به عضلات می‌فرستد تا به آنها در آرامش کمک کند.»
طب سوزنی الکتریکی شدت درد را در طول دوره مطالعه ۱۲ هفته‌ای، ۱.۹ امتیاز در شاخص فشار خون (BPI) و طب سوزنی گوش، ۱.۶ امتیاز کاهش داد.
دکتر سوارم توضیح داد که بهبود درد کمی کمتر از آستانه ۲ امتیازی بود که معمولاً از نظر بالینی برای بیماران معنادار تلقی می‌شود. اما او گفت: «حتی اگر مزیت جزئی وجود داشته باشد و خطر عوارض جانبی کم باشد، این یک اقدام منطقی است.»
حدود ۱۱٪ از بیمارانی که طب سوزنی گوش دریافت می‌کردند، به دلیل عوارض جانبی درمان را متوقف کردند، در حالی که این رقم در بیمارانی که طب سوزنی الکتریکی دریافت می‌کردند، کمتر از ۱٪ بود. شایع‌ترین شکایت در گروه طب سوزنی گوش، درد گوش بود، در حالی که در گروه طب سوزنی الکتریکی، شکایت از کبودی بود.
دکتر گرینلی گفت: اگرچه طب سوزنی گوش تا حدودی توانایی کاهش درد را نشان داده است، اما «برخی از بیماران ممکن است آن را به خوبی سایر اشکال طب سوزنی تحمل نکنند.» «برای ما مهم است که هنگام فکر کردن به افزایش مداخلات طب سوزنی، بفهمیم چه چیزی برای بیماران قابل قبول است.»
رهبران کارآزمایی همچنین اذعان کردند که شرکت‌کنندگان نسبت به درمانی که دریافت کردند «کور» نشده بودند، که این یک روش مهم برای محدود کردن اثر احتمالی دارونما محسوب می‌شود.
دکتر سوارم خاطرنشان کرد که در این مورد خاص، این امر تا حد زیادی اجتناب‌ناپذیر است. «این یک مشکل رایج در مطالعه این نوع روش درمانی است.»
آماده برای استفاده گسترده‌تر در مدیریت درد سرطان هستید؟
گسترش ارائه خدمات طب سوزنی یکی از دغدغه‌های دکتر مائو در زمان طراحی این مطالعه بود. از سال ۲۰۱۶، اداره امور کهنه‌سربازان ایالات متحده (VA) بیش از ۲۷۰۰ پزشک و درمانگر را که پیش‌زمینه رسمی در طب سوزنی نداشتند، برای اجرای طب سوزنی میدان نبرد در سراسر نظام سلامت خود آموزش داده است.
دکتر مائو گفت: «این نوع [طب سوزنی] را می‌توان در عرض یک روز به یک پزشک آموزش داد. من فکر می‌کنم می‌توانیم مدل مشابهی را برای بازماندگان سرطان در سراسر کشور اتخاذ کنیم.» او گفت طب سوزنی همچنین می‌تواند ابزاری اضافی برای مدیریت درد در مناطقی باشد که به طور خاص تحت تأثیر بحران مواد افیونی قرار گرفته‌اند.
تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش
نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک
