اطلاعات مربوط به سرطان و سایر اطلاعات مربوط به سلامت، چه به صورت چاپی و چه آنلاین، باید از یک منبع معتبر و قابل اعتماد تهیه شوند. سازمانهای دولتی، بیمارستانها، دانشگاهها و مجلات و کتابهای پزشکی که اطلاعات مبتنی بر شواهد ارائه میدهند، منابعی هستند که میتوانید به آنها اعتماد کنید.
متأسفانه، یافتن اطلاعات نادرست یا گمراهکننده به صورت آنلاین و چاپی بسیار رایج شده است. اگر منبعی ادعاهایی مطرح میکند که بیش از حد خوب هستند که واقعیت داشته باشند، به یاد داشته باشید – معمولاً همینطور است.
منابع زیادی وجود دارند که اطلاعات مربوط به سرطان و سایر اطلاعات مربوط به سلامت را در اختیار عموم قرار میدهند، اما همه آنها قابل اعتماد نیستند. از نکات زیر برای محافظت از خود هنگام جستجوی اطلاعات سلامت استفاده کنید.
چگونه وبسایتهای معتبر را پیدا کنیم
وبسایتهای زیادی با اطلاعات مربوط به سرطان وجود دارد که تشخیص اینکه به کدام یک میتوان اعتماد کرد، دشوار است. منابع معتبر سرطان و سایر اطلاعات بهداشتی باید به افراد کمک کنند تا به راحتی بفهمند چه کسی محتوا را منتشر میکند. آنها باید منبع اصلی اطلاعات و همچنین اعتبارنامههای تخصصی افرادی که مطالب آنلاین را تهیه یا بررسی میکنند، را به روشنی بیان کنند.
برای اینکه بفهمید آیا اطلاعات سلامت آنلاین معتبر است یا خیر، سوالات زیر را بپرسید:
- چه کسی این اطلاعات را مدیریت میکند؟
فرد یا گروهی که اطلاعات سلامت را به صورت آنلاین منتشر کرده است، باید به راحتی در جایی از صفحه قابل پیدا کردن باشد. - حروف انتهای آدرس وب چیست؟
وبسایتهای دولتی به “.gov” ختم میشوند و وبسایتهایی که به “.edu” ختم میشوند توسط یک دانشگاه یا سایر مؤسسات آموزشی اداره میشوند. اینها منابعی هستند که معمولاً میتوانید به آنها اعتماد کنید. اگر در انتهای یک آدرس وب “org “.com.” یا “ir.” را مشاهده کردید، ممکن است آن سایت نیز قابل اعتماد باشد. با این حال، برای اطمینان، آن را با دقت بررسی کنید. - چه کسی هزینه پروژه را پرداخت میکند و هدف آنها چیست؟
شما باید بتوانید این اطلاعات را در بخش «درباره ما» پیدا کنید. آیا آنها چیزی میفروشند یا «درمان» را تبلیغ میکنند؟ در این صورت، بسیار مراقب باشید! - منبع اصلی اطلاعاتی که منتشر کردهاند چیست؟
اگر اطلاعات در ابتدا در یک مجله تحقیقاتی یا کتاب منتشر شده است، باید منبع (یا منابع) را ذکر کنند تا بتوانید آن را پیدا کنید. - چگونه اطلاعات قبل از انتشار بررسی میشوند؟
در اکثر نشریات اطلاعات سلامت، فردی با مدارک پزشکی یا تحقیقاتی (مثلاً کسی که مدرک پزشکی عمومی، دکترای پزشکی یا دکترا دارد) قبل از انتشار، اطلاعات را بررسی میکند تا از صحت آن اطمینان حاصل کند. - اطلاعات چقدر بهروز هستند؟
منابع اطلاعات سلامت آنلاین باید به شما نشان دهند که اطلاعات چه زمانی منتشر یا آخرین بار چه زمانی بررسی شدهاند. - اگر آنها اطلاعات شخصی شما را درخواست میکنند، چگونه از آن اطلاعات استفاده خواهند کرد و چگونه از حریم خصوصی شما محافظت خواهند کرد؟
این بسیار مهم است. اطلاعات شخصی خود را تا زمانی که سیاستهای استفاده از آنها را درک نکردهاید و با هرگونه خطری که در به اشتراک گذاشتن اطلاعات آنلاین شما وجود دارد، راحت نیستید، به اشتراک نگذارید.
نحوه استفاده ایمن از رسانههای اجتماعی و ایمیل
مراجعه به سایتهای رسانههای اجتماعی برای یافتن اطلاعات مربوط به سرطان امری رایج است. این سایتها (مانند فیسبوک، اینستاگرام، یوتیوب، توییتر) در صورت بهروز بودن و قابل اعتماد بودن میتوانند مفید باشند. همچنین میتوانند راههای خوبی برای ارتباط افراد با افرادی باشند که مسائل و سوالات مشابهی در مورد سلامت دارند.
فقط از منابع معتبر، رسانههای اجتماعی را دنبال کنید. مهم است که هنگام استفاده از رسانههای اجتماعی، همان سؤالاتی را بپرسید که هنگام استفاده از یک وبسایت میپرسید. بسیاری از سازمانهای معتبر، حسابهای کاربری در رسانههای اجتماعی دارند که به وبسایتهایشان لینک میدهند.
از برنامههای شناختهشده استفاده کنید. برنامههای وب و موبایل اغلب برای پیگیری فعالیتهای سلامتی، مانند رژیم غذایی و ورزش، استفاده میشوند. برخی افراد از آنها برای ثبت برنامههای دارویی یا ویزیت پزشک استفاده میکنند. استفاده از این روشها میتواند بسیار مفید باشد. با این حال، همه آنها قابل اعتماد یا ایمن نیستند. قبل از استفاده از آنها، از تیم پزشکی خود یا افراد مورد اعتمادتان مشاوره بگیرید.
همیشه هنگام استفاده از ایمیل یا پیامک احتیاط کنید. روی لینکی که در پیام وجود دارد کلیک نکنید، مگر اینکه فرستنده را بشناسید یا به او اعتماد داشته باشید. و هرگز فایل پیوست را باز نکنید، مگر اینکه از منبع قابل اعتمادی باشد. این نکته چه با تلفن همراه و چه با رایانه صادق است.
خواندن داستانهای دیگران در مورد سرطانشان
وقتی صحبت از حسابهای شخصی در رسانههای اجتماعی میشود، معمولاً کاربران تجربیات خود را در مورد سرطان منتشر میکنند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- چه احساسی از نظر جسمی دارند
- درمانهایی که انجام میدهند
- درمانهای مکملی که استفاده میکنند، مانند نوعی رژیم غذایی یا مکملها
- چه احساساتی دارند
اما به یاد داشته باشید که هر کسی متفاوت است. حتی کسی که دقیقاً همان نوع سرطان را دارد، سابقهی جسمی و سلامتی متفاوتی با شما دارد. هرگز توصیههای درمانی یا دارویی را از کسی غیر از پزشک خود دریافت نکنید. شما نمیدانید که کاربر اطلاعات خود را از کجا یا چگونه دریافت کرده است. همچنین نمیدانید که آیا این اطلاعات بهروز است یا خیر یا دانش کاربر در مورد سرطان چقدر است.
چگونه مقالات مربوط به سرطان را پیدا کنیم
اگر میخواهید مقالاتی در مورد سرطان پیدا کنید که بتوانید به آنها اعتماد کنید، در پایگاههای داده مجلات پزشکی آنلاین جستجو کنید یا از یک کتابدار راهنمایی بخواهید. (یا اگر در نزدیکی دانشگاه زندگی میکنید، ممکن است یک کتابخانه پزشکی وجود داشته باشد که بتوانید از آن استفاده کنید.) آنها میتوانند به شما در جستجوی مجلات پزشکی، کتابها و سایر تحقیقات انجام شده در مورد سرطان توسط متخصصان کمک کنند. دو سایت معتبر برای مقالات عبارتند از PubMed و MedlinePlus که هر دو از کتابخانه ملی پزشکی هستند.
مقالات مجلات محبوب معمولاً توسط متخصصان نوشته نمیشوند. بلکه نویسندگان با متخصصان صحبت میکنند، اطلاعات جمعآوری میکنند و سپس مقاله را مینویسند. اگر ادعاهایی در یک مجله مطرح میشود، موارد زیر را به خاطر داشته باشید.
- ممکن است نویسندگان اطلاعات زیادی در این زمینه نداشته باشند.
- آنها ممکن است نگویند اطلاعات خود را از کجا پیدا کردهاند.
- به احتمال زیاد مقالات توسط متخصصان بررسی نشدهاند.
- ناشر ممکن است با تبلیغکنندگان یا سازمانهای دیگر ارتباط داشته باشد. بنابراین، مقاله ممکن است در اطلاعات یا دیدگاههای ارائه شده، یکجانبه باشد.
وقتی مقالاتی در مورد سرطان میخوانید، میتوانید از همان فرآیندی که نویسنده مقاله استفاده میکند، استفاده کنید:
- با کارشناسان صحبت کنید
- زیاد سوال بپرسید
- تصمیم بگیرید که آیا این اطلاعات در مورد شما صدق میکند یا خیر
چگونه کتابهایی در مورد سرطان پیدا کنیم؟
تعدادی کتاب در مورد سرطان، درمان سرطان و طب مکمل و جایگزین (CAM) نوشته شده است. برخی از کتابها حاوی محتوای قابل اعتمادی هستند، در حالی که برخی دیگر اینطور نیستند.
مهم است بدانید که اطلاعات همیشه در حال تغییر است و نتایج تحقیقات جدید هر روز گزارش میشوند. تا زمانی که یک کتاب منتشر شود، ممکن است مطالب آن قدیمی شده باشند. همچنین، توجه داشته باشید که اگر کتابی فقط توسط یک نفر نوشته شده باشد، ممکن است فقط دیدگاه همان یک نفر را دریافت کنید.
اگر به کتابخانه میروید، از کارکنان آن کتابخانه پیشنهاد بخواهید. کتابفروشیهای محلی نیز ممکن است افرادی را در میان کارکنان خود داشته باشند که بتوانند به شما کمک کنند. اگر کتابی را به صورت آنلاین پیدا کردید، به اعتبارنامه، پیشینه و تخصص نویسنده بسیار دقت کنید. سوالاتی که میتوانید از خود بپرسید عبارتند از:
- آیا نویسنده در این زمینه متخصص است؟
- کس دیگه ای رو میشناسی که کتاب رو خونده باشه؟
- آیا این کتاب توسط متخصصان دیگر بررسی شده است؟
- آیا در ۵ سال گذشته منتشر شده است؟
- آیا کتاب دیدگاههای مختلفی را ارائه میدهد، یا به نظر میرسد که یک نظر را در بر میگیرد؟
- آیا نویسنده موضوع را به طور کامل بررسی کرده است؟
- آیا منابع در پشت فهرست شدهاند؟
از کجا میتوان کمک بیشتری دریافت کرد
چگونه میتوان اعتبارسنجی در علم را ارزیابی کرد
فهرستی از سوالات و پیوندها به منابع دیگری که میتوانند به شما در ارزیابی کیفیت اطلاعات علمی که ممکن است بخوانید کمک کنند.
کلاهبرداریهای رایج در حوزه سلامت
وزارت بهداشت و درمان به مردم توصیه میکند از ارائهدهنده خدمات درمانی خود در مورد محصولاتی که ادعا میکنند سلامت را بهبود میبخشند، سوال کنند و نکاتی را برای تشخیص کلاهبرداریهای درمانی ارائه میدهد.
چگونه تقلب در محصولات بهداشتی را تشخیص دهیم
صفحهای از سازمان غذا و دارو که جزئیات تقلب در محصولات بهداشتی را به همراه نکاتی در مورد چگونگی جلوگیری از آن شرح میدهد.
نکات سریع برای خرید دارو از طریق اینترنت
این صفحه که برگرفته از سازمان غذا است، نحوه خرید ایمن دارو به صورت آنلاین را توضیح میدهد و لینکی به منبع اطلاعات داروخانه آنلاین، دارد.
تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش
نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک
