
آنچه در این مطلب خواهید خواند
- نکات کلیدی
- غربالگری سرطان به معنای جستجوی سرطان قبل از بروز هرگونه علامتی در فرد است.
- انواع مختلفی از آزمایشهای غربالگری وجود دارد.
- آزمایشهای غربالگری خطراتی دارند.
- نکات کلیدی
- درک مزایا و معایب آزمایشهای غربالگری برای انتخاب آگاهانه در مورد اینکه کدام آزمایشهای غربالگری برای شما مناسب است، مهم است.
- نکات کلیدی
- آزمایشهای غربالگری اهداف زیادی دارند.
- آزمایشهای غربالگری برای تشخیص سرطان نیستند.
- نکات کلیدی
- آزمایشهای غربالگری خاصی ممکن است فقط برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطانهای خاص هستند، پیشنهاد شود.
- تحقیقات غربالگری سرطان شامل یافتن افرادی است که خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است.
- نکات کلیدی
- تشخیص برخی سرطانها در مراحل اولیه (قبل از بروز علائم) میتواند به کاهش احتمال مرگ ناشی از آن سرطانها کمک کند.
- مطالعات غربالگری برای بررسی این موضوع انجام میشوند که آیا مرگ و میر ناشی از سرطان با غربالگری افراد کاهش مییابد یا خیر.
- عوامل خاصی ممکن است باعث شوند که زمان بقا به نظر رو به بهبود برسد، در حالی که اینطور نیست.
- نکات کلیدی
- نتایج حاصل از مطالعات تحقیقاتی به پزشکان کمک میکند تا تصمیم بگیرند که چه زمانی یک آزمایش غربالگری به اندازه کافی خوب عمل میکند تا به عنوان یک آزمایش استاندارد استفاده شود.
- انواع مختلفی از مطالعات تحقیقاتی برای مطالعه غربالگری سرطان انجام میشود.
- برای کسب اطلاعات در مورد آزمایشهای غربالگری سرطان، از انواع مطالعات زیر استفاده میشود:
غربالگری سرطان چیست؟
نکات کلیدی
- غربالگری سرطان به معنای جستجوی سرطان قبل از بروز هرگونه علامتی در فرد است.
- انواع مختلفی از آزمایشهای غربالگری وجود دارد.
- آزمایشهای غربالگری خطراتی دارند.
- برخی از آزمایشهای غربالگری میتوانند مشکلات جدی ایجاد کنند.
- نتایج آزمایش مثبت کاذب امکانپذیر است.
- نتایج آزمایش منفی کاذب امکانپذیر است.
- یافتن سرطان ممکن است کمکی در بهبودی فرد نداشته باشد یا در طولانیتر کردن عمر اثرگذار نباشد.
غربالگری سرطان به معنای جستجوی سرطان قبل از بروز هرگونه علامتی در فرد است.
آزمایشهای غربالگری میتوانند به تشخیص سرطان در مراحل اولیه، قبل از بروز علائم، کمک کنند. وقتی بافت غیرطبیعی یا سرطان زود تشخیص داده شود، درمان آن آسانتر خواهد بود. زمانی که علائم ظاهر میشوند، سرطان ممکن است رشد کرده و گسترش یافته باشد. این امر میتواند درمان یا بهبودی سرطان را دشوارتر کند.
مهم است به یاد داشته باشید که وقتی پزشک شما آزمایش غربالگری را پیشنهاد میدهد، همیشه به این معنی نیست که او فکر میکند شما سرطان دارید. آزمایشهای غربالگری زمانی انجام میشوند که شما هیچ علامتی از سرطان ندارید.
انواع مختلفی از آزمایشهای غربالگری وجود دارد.
آزمایشهای غربالگری شامل موارد زیر است:
- معاینه فیزیکی و شرح حال: معاینه بدن برای بررسی علائم عمومی سلامت، از جمله بررسی علائم بیماری، مانند توده یا هر چیز دیگری که غیرمعمول به نظر میرسد. سابقه عادات بهداشتی بیمار و بیماریها و درمانهای گذشته نیز گرفته میشود.
- آزمایشها: فرآیندهای پزشکی که نمونههایی از بافت، خون، ادرار یا سایر مواد موجود در بدن را آزمایش میکنند.
- روشهای تصویربرداری: روشهایی که از نواحی داخل بدن عکس میگیرند.
- آزمایشهای ژنتیکی: آزمایشی که در آن سلولها یا بافتها برای بررسی تغییرات در ژنها یا کروموزومها مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند. این تغییرات ممکن است نشانهای از ابتلا یا خطر ابتلا به یک بیماری یا وضعیت خاص در فرد باشد.
آزمایشهای غربالگری خطراتی دارند.
همه آزمایشهای غربالگری مفید نیستند و اکثر آنها خطراتی دارند. مهم است که از خطرات این آزمایش و اینکه احتمال مرگ ناشی از سرطان را کاهش میدهد یا خیر، آگاه باشید.
برخی از آزمایشهای غربالگری میتوانند مشکلات جدی ایجاد کنند.
برخی از روشهای غربالگری میتوانند باعث خونریزی یا سایر مشکلات شوند. به عنوان مثال، غربالگری سرطان روده بزرگ با سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی میتواند باعث پارگی در پوشش روده بزرگ شود.
نتایج آزمایش مثبت کاذب امکانپذیر است.
نتایج آزمایش غربالگری ممکن است غیرطبیعی به نظر برسد، حتی اگر سرطانی وجود نداشته باشد. نتیجه آزمایش مثبت کاذب (نتیجهای که نشان میدهد سرطان وجود دارد در حالی که واقعاً وجود ندارد) میتواند باعث اضطراب شود و معمولاً با آزمایشها و اقدامات بیشتری همراه است که آنها نیز خطراتی دارند.
نتایج آزمایش منفی کاذب امکانپذیر است.
نتایج آزمایش غربالگری ممکن است طبیعی به نظر برسد، حتی اگر سرطان وجود داشته باشد. فردی که نتیجه آزمایش منفی کاذب (نتیجهای که نشان میدهد سرطانی وجود ندارد در حالی که واقعاً وجود دارد) دریافت میکند، ممکن است حتی با وجود علائم، مراجعه به پزشک را به تعویق بیندازد.
پیدا کردن سرطان ممکن است سلامت فرد را بهبود نبخشد یا به او کمک نکند که بیشتر عمر کند.
برخی از سرطانها هرگز علائمی ایجاد نمیکنند یا تهدیدکننده زندگی نمیشوند، اما اگر توسط آزمایش غربالگری تشخیص داده شوند، ممکن است سرطان درمان شود. هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا درمان سرطان به فرد کمک میکند تا بیشتر از زمانی که درمانی انجام نمیشود، زندگی کند، وجود ندارد. در نوجوانان و بزرگسالان، خطر نادری از اقدام به خودکشی یا خودکشی در سال اول پس از تشخیص سرطان وجود دارد. همچنین، درمانهای سرطان عوارض جانبی دارند.
برای برخی از سرطانها، تشخیص و درمان زودهنگام سرطان، شانس درمان قطعی را افزایش نمیدهد یا به افزایش طول عمر فرد کمکی نمیکند.
تصمیمگیری آگاهانه و مشترک چیست؟
نکات کلیدی
- درک مزایا و معایب آزمایشهای غربالگری برای انتخاب آگاهانه در مورد اینکه کدام آزمایشهای غربالگری برای شما مناسب است، مهم است.
درک مزایا و معایب آزمایشهای غربالگری برای انتخاب آگاهانه در مورد اینکه کدام آزمایشهای غربالگری برای شما مناسب است، مهم است.
قبل از انجام هرگونه آزمایش غربالگری، در مورد آزمایش با پزشک یا سایر ارائه دهندگان خدمات درمانی خود صحبت کنید. هر آزمایش غربالگری هم مزایا و هم مضراتی دارد. ارائه دهنده خدمات درمانی شما باید در مورد مزایا و مضرات آزمایش غربالگری با شما صحبت کند و شما را در تصمیم گیری در مورد مناسب بودن آزمایش غربالگری برای شما مشارکت دهد. به این تصمیم گیری، تصمیم گیری آگاهانه و مشترک گفته می شود.
- ارائه دهنده خدمات درمانی شما در مورد مزایا، معایب و ناشناختههای احتمالی آزمایش غربالگری با شما صحبت خواهد کرد. این ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد مزایای تشخیص زودهنگام سرطان یا مضرات مربوط به نتایج آزمایش نادرست، تشخیص بیش از حد و درمان بیش از حد باشد. ارائه دهنده خدمات درمانی شما همچنین ممکن است اطلاعاتی را در قالب بروشور، کتابچه، ویدیو، وبسایت یا سایر مطالب در اختیار شما قرار دهد.
- پس از اینکه مزایا و معایب آزمایش غربالگری را فهمیدید، میتوانید بر اساس آنچه برای شما بهتر است، تصمیم بگیرید که آیا میخواهید آزمایش غربالگری را انجام دهید یا خیر. گاهی اوقات معایب و مزایا کاملاً با هم مطابقت دارند و تصمیمگیری در مورد انجام آزمایش غربالگری دشوار است.
- ارائه دهنده خدمات درمانی شما، تصمیم شما را در پرونده پزشکیتان ثبت میکند و در صورتی که خودتان تصمیم گرفته باشید، آزمایش غربالگری را تجویز خواهد کرد.
اهداف آزمایشهای غربالگری چیست؟
نکات کلیدی
- آزمایشهای غربالگری اهداف زیادی دارند.
- آزمایشهای غربالگری برای تشخیص سرطان نیستند.
آزمایشهای غربالگری اهداف زیادی دارند.
یک آزمایش غربالگری که به درستی عمل کند و مفید باشد، موارد زیر را انجام میدهد:
- قبل از بروز علائم، سرطان را تشخیص میدهد.
- غربالگری برای سرطانی که در صورت تشخیص زودهنگام، درمان و بهبودی آن آسانتر است.
- نتایج آزمایش منفی کاذب و نتایج آزمایش مثبت کاذب کمی دارد.
- احتمال مرگ ناشی از سرطان را کاهش میدهد.
آزمایشهای غربالگری برای تشخیص سرطان نیستند.
آزمایشهای غربالگری معمولاً سرطان را تشخیص نمیدهند. اگر نتیجه آزمایش غربالگری غیرطبیعی باشد، ممکن است آزمایشهای بیشتری برای بررسی سرطان انجام شود. به عنوان مثال، ماموگرافی غربالگری ممکن است تودهای را در پستان پیدا کند. توده ممکن است سرطان یا چیز دیگری باشد. برای تشخیص سرطان بودن توده، آزمایشهای بیشتری باید انجام شود. به این آزمایشها، آزمایشهای تشخیصی میگویند. آزمایشهای تشخیصی ممکن است شامل بیوپسی باشد که در آن سلولها یا بافتها برداشته میشوند تا یک آسیبشناس بتواند آنها را زیر میکروسکوپ از نظر علائم سرطان بررسی کند.
چه کسانی نیاز به غربالگری دارند؟
نکات کلیدی
- آزمایشهای غربالگری خاصی ممکن است فقط برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطانهای خاص هستند، پیشنهاد شود.
- تحقیقات غربالگری سرطان شامل یافتن افرادی است که خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است.
آزمایشهای غربالگری خاصی ممکن است فقط برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطانهای خاص هستند، پیشنهاد شود.
هر چیزی که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهد، عامل خطر سرطان نامیده میشود. هر فردی که یک یا چند عامل خطر داشته باشد، به سرطان مبتلا نمیشود و سرطان در برخی از افرادی که هیچ عامل خطر شناختهشدهای ندارند، ایجاد میشود.
برخی از آزمایشهای غربالگری فقط برای افرادی استفاده میشوند که عوامل خطر شناختهشدهای برای انواع خاصی از سرطان دارند. افرادی که خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر از دیگران است، شامل افرادی میشوند که هر یک از موارد زیر را دارند:
- سابقه شخصی سرطان.
- سابقه خانوادگی سرطان .
- جهشهای ژنی (تغییرات) خاصی که با سرطان مرتبط بودهاند.
- قرار گرفتن در معرض عوامل سرطانزا مانند دود سیگار یا مواد شیمیایی محل کار.
- لخته خونی که بدون دلیل مشخص ایجاد میشود.
- سن بالا.
افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا به سرطان هستند، ممکن است نیاز به غربالگری بیشتر یا در سنین پایینتری نسبت به سایر افراد داشته باشند.
تحقیقات غربالگری سرطان شامل یافتن افرادی است که خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است.
دانشمندان در تلاشند تا درک بهتری از احتمال ابتلا به انواع خاصی از سرطان داشته باشند. آنها کارهایی که ما انجام میدهیم و چیزهایی که در اطراف ما هستند را مطالعه میکنند تا ببینند آیا باعث سرطان میشوند یا خیر. این اطلاعات به پزشکان کمک میکند تا بفهمند چه کسی باید برای سرطان غربالگری شود، کدام آزمایشهای غربالگری باید استفاده شود و این آزمایشها هر چند وقت یکبار باید انجام شوند.
خطر ابتلا به سرطان چگونه اندازهگیری میشود؟
خطر ابتلا به سرطان به روشهای مختلفی اندازهگیری میشود. یافتههای حاصل از نظرسنجیها و مطالعات در مورد خطر ابتلا به سرطان مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج به روشهای مختلفی توضیح داده میشوند. برخی از روشهای توضیح خطر شامل خطر مطلق ، خطر نسبی و نسبت شانس است.
- ریسک مطلق این خطر، خطر ابتلای یک فرد به یک بیماری در یک جمعیت مشخص (مثلاً کل جمعیت ایالات متحده) در یک دوره زمانی مشخص است. محققان با مطالعه تعداد زیادی از افراد که بخشی از یک جمعیت مشخص هستند (مثلاً زنان در یک گروه سنی مشخص)، خطر مطلق را تخمین میزنند. محققان تعداد افرادی را که در یک دوره زمانی مشخص به یک بیماری خاص مبتلا میشوند، در این گروه میشمارند. به عنوان مثال، گروهی متشکل از ۱۰۰۰۰۰ زن بین ۲۰ تا ۲۹ سال به مدت یک سال تحت نظر قرار میگیرند و ۴ نفر از آنها در این مدت به سرطان پستان مبتلا میشوند. این بدان معناست که خطر مطلق ابتلا به سرطان پستان در یک سال برای یک زن در این گروه سنی ۴ در ۱۰۰۰۰۰ یا ۴ احتمال در ۱۰۰۰۰۰ است.
- خطر نسبی این اغلب در مطالعات تحقیقاتی برای فهمیدن اینکه آیا یک ویژگی یا یک عامل میتواند با خطر ابتلا به یک بیماری مرتبط باشد، استفاده میشود. محققان دو گروه از افراد را که بسیار شبیه به هم هستند، مقایسه میکنند. با این حال، افراد یکی از گروهها باید آن ویژگی یا عامل مورد مطالعه را داشته باشند (آنها “در معرض” قرار گرفته باشند). افراد گروه دیگر آن را ندارند (در معرض قرار نگرفته باشند). برای تعیین خطر نسبی، درصد افراد گروه در معرض بیماری که به آن بیماری مبتلا هستند بر درصد افراد گروه بدون مواجهه که به آن بیماری مبتلا هستند تقسیم میشود. خطرات نسبی عبارتند از:
- بزرگتر از ۱: آن ویژگی یا عامل با افزایش خطر مرتبط است.برابر با ۱: ویژگی یا عامل با ریسک مرتبط نیست.کمتر از ۱: آن ویژگی یا عامل با کاهش خطر مرتبط است.
- نسبت شانس در برخی از انواع مطالعات، محققان اطلاعات کافی برای تعیین خطرات نسبی ندارند. آنها به جای آن از چیزی به نام نسبت شانس استفاده میکنند. نسبت شانس میتواند تخمینی از خطر نسبی باشد.نوعی از مطالعه که به جای خطر نسبی از نسبت شانس استفاده میکند، مطالعه مورد-شاهدی نامیده میشود. در یک مطالعه مورد-شاهدی، دو گروه از افراد با هم مقایسه میشوند. با این حال، افراد هر گروه بر اساس ابتلا یا عدم ابتلا به بیماری خاص انتخاب میشوند. محققان به احتمال مواجهه افراد هر گروه با چیزی (یک ویژگی یا عامل) که ممکن است باعث بیماری شده باشد، نگاه میکنند. شانس، تعداد دفعاتی را که آن ویژگی یا عامل وجود داشته یا اتفاق افتاده است، تقسیم بر تعداد دفعاتی که وجود نداشته یا اتفاق نیفتاده است، توصیف میکند. برای به دست آوردن نسبت شانس، شانس برای یک گروه بر شانس برای گروه دیگر تقسیم میشود. نسبتهای شانس میتوانند به صورت زیر باشند:
- بزرگتر از ۱: آن ویژگی یا عامل با افزایش خطر مرتبط است.
- برابر با ۱: ویژگی یا عامل با ریسک مرتبط نیست.
- کمتر از ۱: آن ویژگی یا عامل با کاهش خطر مرتبط است.
بررسی ویژگیها و مواجههها در افراد مبتلا به سرطان و غیر مبتلا میتواند به یافتن عوامل خطر احتمالی کمک کند. دانستن اینکه چه کسی در معرض خطر بیشتری برای انواع خاصی از سرطان است، میتواند به پزشکان کمک کند تا تصمیم بگیرند که چه زمانی و چند وقت یکبار باید غربالگری شوند.
آیا غربالگری به افراد کمک میکند تا عمر طولانیتری داشته باشند؟
نکات کلیدی
- تشخیص برخی سرطانها در مراحل اولیه (قبل از بروز علائم) میتواند به کاهش احتمال مرگ ناشی از آن سرطانها کمک کند.
- مطالعات غربالگری برای بررسی این موضوع انجام میشوند که آیا مرگ و میر ناشی از سرطان با غربالگری افراد کاهش مییابد یا خیر.
- عوامل خاصی ممکن است باعث شوند که زمان بقا به نظر رو به بهبود برسد، در حالی که اینطور نیست.
تشخیص برخی سرطانها در مراحل اولیه (قبل از بروز علائم) میتواند به کاهش احتمال مرگ ناشی از آن سرطانها کمک کند.
برای بسیاری از سرطانها، احتمال بهبودی به مرحله (میزان یا گسترش سرطان در بدن) سرطان در زمان تشخیص بستگی دارد. سرطانهایی که در مراحل اولیه تشخیص داده میشوند، اغلب آسانتر درمان یا معالجه میشوند .
مطالعات غربالگری سرطان، میزان مرگ و میر افرادی را که برای یک سرطان خاص غربالگری شدهاند با میزان مرگ و میر ناشی از آن سرطان در افرادی که غربالگری نشدهاند، مقایسه میکند. نشان داده شده است که برخی از آزمایشهای غربالگری هم در تشخیص زودهنگام سرطانها و هم در کاهش احتمال مرگ ناشی از آن سرطانها مفید هستند. این آزمایشها شامل ماموگرافی برای سرطان پستان و سیگموئیدوسکوپی و آزمایش خون مخفی مدفوع برای سرطان روده بزرگ است. آزمایشهای دیگر به این دلیل استفاده میشوند که نشان داده شده است که نوع خاصی از سرطان را در برخی افراد قبل از بروز علائم پیدا میکنند، اما ثابت نشده است که خطر مرگ ناشی از آن سرطان را کاهش میدهند. اگر سرطانی به سرعت در حال رشد باشد و به سرعت گسترش یابد، تشخیص زودهنگام آن ممکن است به زنده ماندن فرد از سرطان کمکی نکند.
مطالعات غربالگری برای بررسی این موضوع انجام میشوند که آیا مرگ و میر ناشی از سرطان با غربالگری افراد کاهش مییابد یا خیر.
هنگام جمعآوری اطلاعات در مورد مدت زمان زندگی افراد مبتلا به سرطان، برخی مطالعات، بقا را به عنوان زندگی ۵ سال پس از تشخیص تعریف میکنند. این اغلب برای سنجش میزان اثربخشی درمانهای سرطان استفاده میشود. با این حال، برای بررسی مفید بودن آزمایشهای غربالگری، مطالعات معمولاً بررسی میکنند که آیا مرگ و میر ناشی از سرطان در افرادی که غربالگری شدهاند، کاهش مییابد یا خیر. با گذشت زمان، نشانههایی که نشان میدهد آزمایش غربالگری سرطان مؤثر است عبارتند از:
- افزایش تعداد سرطانهای یافتشده در مراحل اولیه.
- کاهش تعداد سرطانهای یافتشده در مراحل آخر.
- کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان.
تعداد مرگ و میر ناشی از سرطان امروزه کمتر از گذشته است. همیشه مشخص نیست که آیا این به این دلیل است که آزمایشهای غربالگری سرطانها را زودتر تشخیص دادهاند یا به این دلیل که درمانهای سرطان بهتر شدهاند، یا هر دو. برنامه نظارت، اپیدمیولوژی و نتایج نهایی (SEER) موسسه ملی سرطان، اطلاعاتی در مورد زمان بقای افراد مبتلا به سرطان در ایالات متحده جمعآوری و گزارش میکند. این اطلاعات مورد مطالعه قرار میگیرد تا مشخص شود که آیا تشخیص زودهنگام سرطان بر طول عمر این افراد تأثیر میگذارد یا خیر.
عوامل خاصی ممکن است باعث شوند که زمان بقا به نظر رو به بهبود برسد، در حالی که اینطور نیست.
این عوامل شامل سوگیری زمان انتظار، تشخیص بیش از حد و سوگیری غربالگری سالم میشود.
- سوگیری زمان انتظار زمان بقا برای افراد مبتلا به سرطان معمولاً از روزی که سرطان تشخیص داده میشود تا روزی که میمیرند، اندازهگیری میشود. افراد اغلب پس از بروز علائم و نشانههای سرطان تشخیص داده میشوند. اگر آزمایش غربالگری منجر به تشخیص قبل از بروز هرگونه علائمی در فرد شود، زمان بقا فرد افزایش مییابد زیرا تاریخ تشخیص زودتر است. این افزایش زمان بقا باعث میشود که به نظر برسد غربالگری به افراد کمک میکند تا عمر طولانیتری داشته باشند، در حالی که ممکن است این اتفاق نیفتد. به این پدیده، سوگیری زمان انتظار میگویند. زمان بقا ممکن است طولانیتر به نظر برسد زیرا تاریخ تشخیص برای افرادی که غربالگری میشوند زودتر است، اما ممکن است در همان زمانی که بدون آزمایش غربالگری میمردند، بمیرند.
- تشخیص بیش از حد گاهی اوقات، آزمایشهای غربالگری سرطانهایی را تشخیص میدهند که اهمیتی ندارند، زیرا خود به خود از بین میرفتند یا هرگز هیچ علامتی ایجاد نمیکردند. اگر آزمایش غربالگری نبود (مثلاً اسکن توموگرافی کامپیوتری)، این سرطانها هرگز تشخیص داده نمیشدند. تشخیص بیش از حد میتواند باعث شود که به نظر برسد افراد بیشتری مدت طولانیتری از سرطان جان سالم به در میبرند، اما در واقع، اینها افرادی هستند که به هر حال از سرطان نمیمردند.
- سوگیری غربالگری سالم افرادی که آزمایشهای غربالگری را انتخاب میکنند، اغلب نسبت به عموم مردم نسبت به سلامت خود آگاهتر هستند و تمایل دارند انتخابهای سالم دیگری در زندگی خود داشته باشند. افرادی که سرطان آنها در مراحل اولیه با غربالگری تشخیص داده میشود، ممکن است بیشتر از افرادی که غربالگری نمیشوند، عمر کنند. آنها ممکن است به دلیل مزایای سبک زندگی سالم خود به جای غربالگری، عمر طولانیتری داشته باشند. این امر گاهی اوقات سوگیری غربالگری سالم نامیده میشود.
چگونه آزمایشهای غربالگری به آزمایشهای استاندارد تبدیل میشوند؟
نکات کلیدی
- نتایج حاصل از مطالعات تحقیقاتی به پزشکان کمک میکند تا تصمیم بگیرند که چه زمانی یک آزمایش غربالگری به اندازه کافی خوب عمل میکند تا به عنوان یک آزمایش استاندارد استفاده شود.
- انواع مختلفی از مطالعات تحقیقاتی برای مطالعه غربالگری سرطان انجام میشود.
- برای کسب اطلاعات در مورد آزمایشهای غربالگری سرطان، از انواع مطالعات زیر استفاده میشود:
- کارآزماییهای تصادفی کنترلشده
- کارآزماییهای کنترلشده غیرتصادفی
- مطالعات کوهورت
- مطالعات مورد-شاهدی
- مطالعات اکولوژیکی
- نظرات کارشناسی
- آزمایشهای غربالگری سرطان در کارآزماییهای بالینی در دست بررسی هستند.
نتایج حاصل از مطالعات تحقیقاتی به پزشکان کمک میکند تا تصمیم بگیرند که چه زمانی یک آزمایش غربالگری به اندازه کافی خوب عمل میکند تا به عنوان یک آزمایش استاندارد استفاده شود.
شواهد مربوط به میزان ایمنی، دقت و مفید بودن آزمایشهای غربالگری سرطان از کارآزماییهای بالینی (مطالعات تحقیقاتی با افراد) و سایر انواع مطالعات تحقیقاتی به دست میآید. هنگامی که شواهد کافی برای نشان دادن ایمنی، دقت و مفید بودن یک آزمایش غربالگری جمعآوری شد، به یک آزمایش استاندارد تبدیل میشود. نمونههایی از آزمایشهای غربالگری سرطان که زمانی تحت مطالعه بودند اما اکنون آزمایشهای استاندارد هستند عبارتند از:
- کولونوسکوپی برای سرطان روده بزرگ.
- ماموگرافی برای سرطان پستان.
- آزمایش پاپ (پاپ اسمیر) برای سرطان دهانه رحم.
انواع مختلفی از مطالعات تحقیقاتی برای مطالعه غربالگری سرطان انجام میشود.
آزمایشهای غربالگری سرطان، روشهای جدید تشخیص سرطان در افراد را قبل از بروز علائم بررسی میکنند. آزمایشهای غربالگری همچنین آزمایشهایی را بررسی میکنند که ممکن است سرطان را زودتر تشخیص دهند یا دقیقتر از آزمایشهای موجود باشند، یا استفاده از آنها آسانتر، ایمنتر یا ارزانتر باشد. آزمایشهای غربالگری برای یافتن مزایا و معایب احتمالی آزمایشهای غربالگری سرطان طراحی شدهاند. از طرحهای مختلف آزمایش بالینی برای مطالعه آزمایشهای غربالگری سرطان استفاده میشود.
قویترین شواهد در مورد غربالگری از تحقیقات انجام شده در کارآزماییهای بالینی به دست میآید. با این حال، کارآزماییهای بالینی همیشه نمیتوانند برای مطالعه سوالات مربوط به غربالگری مورد استفاده قرار گیرند. یافتههای حاصل از انواع دیگر مطالعات میتواند اطلاعات مفیدی در مورد میزان ایمنی، مفید بودن و دقت آزمایشهای غربالگری سرطان ارائه دهد.
برای کسب اطلاعات در مورد آزمایشهای غربالگری سرطان، از انواع مطالعات زیر استفاده میشود:
کارآزماییهای تصادفی کنترلشده
کارآزماییهای تصادفی کنترلشده، بالاترین سطح شواهد را در مورد میزان ایمنی، دقت و مفید بودن آزمایشهای غربالگری سرطان ارائه میدهند. در این کارآزماییها، داوطلبان به صورت تصادفی (به صورت تصادفی) به یکی از دو یا چند گروه اختصاص داده میشوند. به افراد یک گروه (گروه کنترل) ممکن است یک آزمایش غربالگری استاندارد (در صورت وجود) داده شود یا هیچ آزمایش غربالگری انجام نشود. به افراد گروه(های) دیگر آزمایش(های) غربالگری جدید داده میشود. سپس نتایج آزمایش برای گروهها مقایسه میشود تا مشخص شود که آیا آزمایش غربالگری جدید بهتر از آزمایش استاندارد عمل میکند یا خیر، و آیا عوارض جانبی مضری وجود دارد یا خیر.
استفاده از شانس برای اختصاص افراد به گروهها به این معنی است که گروهها احتمالاً بسیار شبیه به هم خواهند بود و نتایج آزمایش تحت تأثیر انتخابهای انسانی یا چیز دیگری قرار نخواهد گرفت.
کارآزماییهای کنترلشده غیرتصادفی
در کارآزماییهای بالینی غیرتصادفی، داوطلبان به صورت تصادفی (شانسی) به گروههای مختلف اختصاص داده نمیشوند. آنها انتخاب میکنند که میخواهند در کدام گروه باشند یا مسئولان مطالعه آنها را به گروهها اختصاص میدهند. شواهد حاصل از این نوع تحقیق به اندازه شواهد حاصل از کارآزماییهای تصادفی کنترلشده قوی نیست.
مطالعات کوهورت
یک مطالعه کوهورت تعداد زیادی از افراد را در طول زمان دنبال میکند. افراد بر اساس اینکه آیا تحت درمان خاصی قرار گرفتهاند یا در معرض عوامل خاصی قرار گرفتهاند، به گروههایی به نام کوهورت تقسیم میشوند. در مطالعات کوهورت، اطلاعات پس از وقوع پیامدهای خاص (مانند سرطان یا مرگ) جمعآوری و مطالعه میشوند. به عنوان مثال، یک مطالعه کوهورت ممکن است گروهی از زنانی را که آزمایش پاپ اسمیر منظم دارند، دنبال کند و آنها را به افرادی که آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آنها مثبت است و افرادی که آزمایش HPV آنها منفی است، تقسیم کند. مطالعه کوهورت نشان میدهد که چگونه میزان سرطان دهانه رحم برای دو گروه در طول زمان متفاوت است.
مطالعات مورد-شاهدی
مطالعات مورد-شاهدی مانند مطالعات کوهورت هستند اما در مدت زمان کوتاهتری انجام میشوند. آنها شامل سالهای زیادی از پیگیری نمیشوند. به جای نگاه به آینده در زمان، به گذشته نگاه میکنند. در مطالعات مورد-شاهدی، اطلاعات از موارد (افرادی که از قبل بیماری خاصی دارند) جمعآوری شده و با اطلاعات جمعآوری شده از گروه کنترل (افرادی که بیماری ندارند) مقایسه میشود. به عنوان مثال، ممکن است از گروهی از بیماران مبتلا به ملانوما و گروهی که به ملانوما مبتلا نیستند، در مورد نحوه بررسی پوست خود از نظر رشد غیرطبیعی و تعداد دفعات بررسی آن سوال شود. بر اساس پاسخهای متفاوت دو گروه، این مطالعه ممکن است نشان دهد که بررسی پوست شما یک آزمایش غربالگری مفید برای کاهش تعداد موارد ملانوما و مرگ و میر ناشی از ملانوما است.
شواهد حاصل از مطالعات مورد-شاهدی به اندازه شواهد حاصل از کارآزماییهای بالینی یا مطالعات همگروهی قوی نیست.
مطالعات اکولوژیکی
مطالعات بومشناختی، اطلاعات جمعآوریشده از کل گروههای افراد، مانند افراد یک شهر یا شهرستان، را گزارش میدهند. اطلاعات در مورد کل گروه گزارش میشود، نه در مورد هر فرد جداگانه در گروه. این مطالعات ممکن است شواهدی در مورد مفید بودن یک آزمایش غربالگری ارائه دهند.
شواهد حاصل از مطالعات اکولوژیک به اندازه شواهد حاصل از آزمایشهای بالینی یا سایر انواع مطالعات تحقیقاتی قوی نیست.
نظرات کارشناسی
نظرات کارشناسی میتواند بر اساس تجربیات پزشکان یا گزارشهای کمیتهها یا هیئتهای تخصصی باشد. نظرات کارشناسی شواهد محکمی در مورد مفید بودن آزمایشهای غربالگری ارائه نمیدهند.
بسیاری از آزمایشهای غربالگری سرطان در کارآزماییهای بالینی در دست بررسی هستند.
منبع:
www.cancer.gov
تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش
تأیید و نظارت: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک