معمولاً نمیتوان دقیقاً فهمید که چرا یک فرد به سرطان مبتلا میشود و دیگری نمیشود. اما تحقیقات نشان داده است که عوامل خطر خاصی ممکن است احتمال ابتلا به سرطان را در فرد افزایش دهند. (همچنین عواملی وجود دارند که با کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط هستند. اینها گاهی اوقات عوامل خطر محافظتی یا فقط عوامل محافظتی نامیده میشوند.)
عوامل خطر سرطان شامل قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا سایر مواد و همچنین رفتارهای خاص است. آنها همچنین شامل مواردی هستند که افراد نمیتوانند کنترل کنند، مانند سن و سابقه خانوادگی. سابقه خانوادگی ابتلا به سرطانهای خاص میتواند نشانه یک سندرم سرطان ارثی احتمالی باشد.
بیشتر عوامل خطر (و محافظتی) سرطان در ابتدا در مطالعات اپیدمیولوژی شناسایی میشوند. در این مطالعات، دانشمندان گروههای بزرگی از افراد را بررسی میکنند و افرادی را که به سرطان مبتلا میشوند با افرادی که به سرطان مبتلا نمیشوند مقایسه میکنند. این مطالعات ممکن است نشان دهند که افرادی که به سرطان مبتلا میشوند، نسبت به افرادی که به سرطان مبتلا نمیشوند، احتمال بیشتری دارد که به روشهای خاصی رفتار کنند یا در معرض مواد خاصی قرار گیرند.
چنین مطالعاتی، به خودی خود، نمیتوانند ثابت کنند که یک رفتار یا ماده باعث سرطان میشود. برای مثال، این یافته میتواند نتیجه شانس باشد، یا عامل خطر واقعی میتواند چیزی غیر از عامل خطر مشکوک باشد. اما یافتههایی از این نوع گاهی اوقات در رسانهها مورد توجه قرار میگیرند و این میتواند منجر به ایدههای نادرست در مورد چگونگی شروع و شیوع سرطان شود. ( برای اطلاعات بیشتر به صفحه افسانهها و تصورات غلط رایج در مورد سرطان مراجعه کنید.)
وقتی بسیاری از مطالعات همگی به ارتباط مشابهی بین یک عامل خطر بالقوه و افزایش خطر ابتلا به سرطان اشاره میکنند، و وقتی مکانیسم احتمالی وجود دارد که میتواند توضیح دهد که چگونه عامل خطر میتواند باعث سرطان شود، دانشمندان میتوانند در مورد رابطه بین این دو اطمینان بیشتری داشته باشند.
فهرست زیر شامل عوامل خطر شناخته شده یا مشکوک به سرطان است که بیشترین مطالعه روی آنها انجام شده است. اگرچه میتوان از برخی از این عوامل خطر اجتناب کرد، اما از برخی دیگر – مانند افزایش سن – نمیتوان اجتناب کرد. محدود کردن مواجهه با عوامل خطر قابل اجتناب ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطانها را کاهش دهد.
- سن
- الکل
- مواد سرطانزا
- التهاب مزمن
- رژیم غذایی
- هورمونها
- سرکوب سیستم ایمنی
- عوامل عفونی
- چاقی
- اشعه
- نور خورشید
- تنباکو
تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش
نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک