یک سامانه جدید دارورسانی هدفمند به نام TAR-200 در یک کارآزمایی بالینی فاز ۲ نتایج چشمگیری نشان داده است؛ این روش موفق شد در ۸۲٪ از بیماران مبتلا به سرطان مثانه غیرعضلهای پرخطر که به درمانهای قبلی پاسخ نداده بودند، تومورها را کاملاً از بین ببرد.
در بسیاری از موارد، سرطان طی سه ماه از آغاز درمان ناپدید شد و تقریباً نیمی از بیماران پس از یک سال همچنان بدون سرطان باقی ماندند.
دکتر سیا دانشمند، مدیر انکولوژی اورولوژی در Keck Medicine دانشگاه USC و نویسنده اصلی مقاله که در Journal of Clinical Oncology منتشر شده، گفت:
«بهطور سنتی، این بیماران گزینههای درمانی بسیار محدودی داشتند. این درمان جدید مؤثرترین روش گزارششده تاکنون برای شایعترین نوع سرطان مثانه است. یافتههای این کارآزمایی بالینی، نقطه عطفی در نحوه درمان برخی از انواع سرطان مثانه محسوب میشود و میتواند به بهبود نتایج و نجات جان بیماران منجر شود.»

این وسیله از طریق سوند (catheter) داخل مثانه قرار داده میشود و طی هر چرخهی درمانی، بهمدت سه هفته دارو را بهطور پیوسته آزاد میکند.
🔹 سازوکار عملکرد سیستم TAR-200
دستگاه TAR-200 یک ایمپلنت کوچک با شکل شبیه «پرِتزل» است که داروی شیمیدرمانی جمسیتابین را درون خود نگه میدارد. این ایمپلنت با استفاده از یک کاتتر در مثانه قرار داده شده و طی هر دوره درمانی، در طول سه هفته دارو را بهطور تدریجی آزاد میکند.
بهطور سنتی، جمسیتابین به صورت محلول مایع وارد مثانه میشود و تنها چند ساعت باقی میماند؛ موضوعی که تأثیر آن را در نابودی سلولهای سرطانی محدود میکرد.
دکتر دانشمند توضیح میدهد:
«فرضیه ما این بود که هرچه دارو مدت طولانیتری در مثانه بماند، نفوذ عمیقتری خواهد داشت و سلولهای سرطانی بیشتری را نابود میکند. به نظر میرسد آزادسازی تدریجی دارو طی چند هفته—بهجای چند ساعت—رویکردی بسیار مؤثرتر است.»
🔹 جزئیات کارآزمایی بالینی جهانی
مطالعه SunRISe-1 در ۱۴۴ مرکز درمانی در سراسر جهان—including Keck Hospital of USC—انجام شد و ۸۵ بیمار مبتلا به سرطان مثانه غیرعضلهای پرخطر را ثبتنام کرد.
این نوع سرطان شایعترین فرم سرطان مثانه است و زمانی «پرخطر» طبقهبندی میشود که احتمال بالاتری برای عود یا نفوذ به لایه عضلانی مثانه یا سایر بخشهای بدن داشته باشد.
🔹 درمانهای استاندارد و نیاز به گزینههای بهتر
تمام بیماران پیش از ورود به مطالعه با BCG—که درمان استاندارد مبتنی بر ایمنیدرمانی است—درمان شده بودند، اما در برخی بیماران این روش مؤثر نیست و سرطان بازمیگردد.
دکتر دانشمند توضیح میدهد:
«درمان استاندارد برای بیمارانی که به BCG پاسخ نمیدهند، جراحی برداشت مثانه و بافتهای اطراف است؛ عملی که با خطرات بالا همراه بوده و کیفیت زندگی بیماران را بهشدت کاهش میدهد.»
🔹 نتایج قوی با عوارض جانبی کمتر
برای ارائه یک گزینه ایمنتر، پزشکان TAR-200 را هر سه هفته به مدت شش ماه، و سپس سالانه چهار بار به مدت دو سال تجویز کردند.
در میان ۸۵ بیمار:
- ۷۰ نفر (۸۲٪) به پاسخ کامل درمانی رسیدند.
- نزدیک به نیمی از بیماران پس از یک سال بدون سرطان باقی ماندند.
- عوارض جانبی گزارششده حداقل و قابلتحمل بود.
همچنین مشخص شد ترکیب TAR-200 با داروی ایمنیدرمانی cetrelimab نه تنها مؤثرتر نبود بلکه عوارض بیشتری ایجاد کرد.
مطالعه یک سال دیگر ادامه خواهد یافت، اما فرایند ثبتنام پایان یافته است.
🔹 چشمانداز درمانهای آهستهرهش در سرطان
این پژوهش بخشی از موج جهانی تحقیقات در زمینه فناوریهای آزادسازی تدریجی دارو برای درمان سرطان است؛ رویکردی که هدف آن افزایش مدت تماس دارو با تومور و ارتقای اثربخشی درمان است.
دکتر دانشمند که از سال ۲۰۱۶ روی این فناوری تحقیق میکند، میگوید:
«ما اکنون در مقطعی هیجانانگیز از تاریخ پزشکی هستیم. هدف ما رساندن داروهای ضدسرطان به داخل مثانه با روشی است که بتواند بهبودی طولانیمدت ایجاد کند—و بهنظر میرسد که در مسیر درستی قرار داریم.»
منبع:
Siamak Daneshmand, Michiel S. Van der Heijden, Joseph M. Jacob, Felix Guerrero-Ramos, Martin Bögemann, Giuseppe Simone, Christopher M. Pieczonka, Nelson Canales Casco, Daniel Zainfeld, Philipp Spiegelhalder, Evanguelos Xylinas, David Cahn, Yair Lotan, Katie S. Murray, Takashi Kawahara, Katharine Stromberg, Jason Martin, Abhijit Shukla, Christopher J. Cutie, Kristi Bertzos, Shalaka Hampras, Hussein Sweiti, Andrea Necchi, Manish Patel, Thierry Roumeguere, Charles Van Praet, Harm Arentsen, Bart De Troyer, Frederic Baekelandt, Karel Decaestecker, Girish Kulkarni, Wassim Kassouf, George Vrabec, Sabrina Falkowski, Geraldine Pignot, Evanguelos Xylinas, Morgan Roupret, Marc Colombel, Romain Mathieu, Benoit Wolff, Marc-Olivier Timsit, Xavier Artignan, Stephane Droupy, Herve Lang, Mathieu Roumiguie, Frank Bladou, Catherine Becht, Martin Bögemann, Phillipp Spiegelhalder, Jorg Klier, Tilman Toderhofer, Eva Hellmis, Petros Sountoulides, Konstantinos Hatzimouratidis, Giuseppe Simone, Luca Galli, Frederico Deho, Andrea Minervini, Andrea Necchi, Takashi Kawahara, Shuya Kandori, Masao Tsujihata, Shinji Urakami, Taek Won Kang, Ja Hyeon Ku, Kang Su Cho, Wonho Jung, Ho Kyung Seo, Jong Kil Nam, Diederik Somford, Michiel Van der Heijden, Antonio Morais, Vania Grenha, Jorge Rebola, Sandra Custodio, Vagif Atduev, Denis Kholtdobin, Jose Luis Alvarez-Ossorio Fernandez, Javier Romero Otero, Felix Guerrero Ramos, Bernardo Herrera Imbroda, Pol Servian Vives, Nelson Canales Casco, Mario Eduardo Alvarez Maestro, David Morris, Siamak Daneshmand, Curtis Dunshee, Daniel Zainfeld, Katie Murray, Laurence Belkoff, Peter Earl Clark, Yair Lotan, Joseph Jacob, David Cahn, Christopher Pieczonka, Amy Luckenbaugh, Marc Pliskin, Jason Hafron, Eugene Cone, Brian Mazzarella, Richard David. TAR-200 for Bacillus Calmette-Guérin–Unresponsive High-Risk Non–Muscle-Invasive Bladder Cancer: Results From the Phase IIb SunRISe-1 Study. Journal of Clinical Oncology, 2025; DOI: 10.1200/JCO-25-01651
تهیه و تنظیم: سید طه نوربخش
نظارت و تأیید: فائزه محمدهاشم-متخصص ژنتیک